Bí quyết chinh phục dạng bài đọc hiểu tiếng Anh thi THPT Quốc gia

1. Tổng quan về bài đọc hiểu tiếng Anh

1.1. Bài đọc hiểu tiếng Anh là gì?

Bài đọc hiểu tiếng Anh là những văn bản, đoạn văn ngắn được viết bằng ngôn ngữ tiếng Anh, giúp kiểm tra kỹ năng đọc hiểu của người học tiếng Anh. Các bài đọc tiếng Anh rất đa dạng về thể loại, ví dụ như truyện ngắn, truyện, đoạn văn ngắn, cuộc hội thoại…

Bài đọc hiểu là một dạng bài cực kỳ phổ biến và luôn có mặt trong bài thi THPT Quốc gia các năm. Không những vậy, nó còn là một trong những dạng bài khó, mang tính phân hóa học sinh. Trong bài viết này, VUIHOC đưa ra cụ thể cấu trúc; cách, mẹo làm bài cũng như các kỹ năng làm bài đọc hiểu tiếng anh để các em có thể chinh phục được dạng bài này.

1.2. Cấu trúc dạng bài đọc hiểu tiếng Anh

Các văn bản đọc hiểu tiếng Anh trong bài thi gồm có những câu hỏi chính sau:

• Tìm tiêu đề hoặc ý tổng quát của văn bản

• Tìm thông tin cụ thể

• Tìm từ vựng (đại từ, từ đồng nghĩa, từ trái nghĩa)

• Tìm câu suy luận

Lời khuyên của VUIHOC là các em nên làm câu hỏi tìm tiêu đề và suy luận sau cùng. Vì sau khi trả lời tất cả các câu hỏi trong bài, các bạn có thể dễ dàng đúc kết lại ý chính hơn.

>>>Xem thêm: 8 dạng bài thường gặp trong đề tiếng Anh thi THPT Quốc gia 2023

2. Chi tiết cách làm bài đọc hiểu tiếng Anh thi THPT Quốc gia 

2.1. Cách làm dạng câu hỏi về thông tin chi tiết

Nhóm câu hỏi này chiếm phần lớn trong bài Đọc hiểu tiếng Anh. Dạng câu hỏi này yêu cầu thí sinh phải xác định được vị trí của đối tượng được nhắc đến nằm ở đâu trong bài. Câu hỏi khá đa dạng, có thể là “According to the passage, Which of the following is true, What is NOT stated, ….”. Nhưng đều chung một cách làm cố định trong bài đọc hiểu tiếng Anh là: “Scanning từ khoá”

Từ khoá ở đây có thể là tên riêng, năm, địa chỉ, … rồi đối chiếu với thông tin trong bài. Các em đừng chỉ chăm chăm tìm cụm từ y hệt mà hãy chú ý đến cả các paraphrases (cùng nghĩa nhưng diễn đạt theo cách khác), đồng nghĩa, trái nghĩa. Ví dụ, như trong bài đọc sử dụng cụm “set in a time” (lấy bối cảnh thời gian), còn trong câu hỏi có thể paraphrase thành “the setting of sth” (bối cảnh của cái gì). Các đoạn thông tin có tính liệt kê như “and”, dấu phẩy, dấu ba chấm khả năng cao chính là gợi ý đáp án cho câu hỏi về thông tin không được đề cập đó.

2.2. Cách làm dạng câu hỏi về từ vựng

Đối với dạng câu hỏi về từ vựng,  hiển nhiên việc biết nghĩa của từ đó từ trước và biết từ nào là từ trái nghĩa/ đồng nghĩa với nó sẽ là chắc chắn nhất. Tuy nhiên, đối với những từ mới mà các em chưa biết nghĩa hoặc chưa gặp bao giờ thì có một phương pháp hiệu quả để giải quyết câu hỏi dạng này là  “Đoán nghĩa dựa vào ngữ cảnh”.

Cụ thể, các em sẽ đọc cả câu chứa từ vựng đó. Sau đó dịch nghĩa, khi đã đoán nghĩa từ được in đậm trong ngữ cảnh đó rồi thì việc các em cần làm chỉ là chọn đáp án có từ đồng nghĩa/trái nghĩa như đề bài yêu cầu. Với các câu dài, các em cần chú ý đến các từ nối (however, but, so,…) để đoán mối liên hệ về nghĩa giữa chúng.

2.3. Cách làm dạng câu hỏi về thông tin khái quát

Câu hỏi trong phần đọc hiểu tiếng Anh thường chứa cụm như: “What is the main idea”, “What is the topic”, “What does the passage mainly discuss?”,… Nhằm xác định thông tin bao quát toàn bài. Cách làm dạng câu hỏi này là chọn đáp án có nghĩa gần nhất với bài. Ngoài ra có 1 mẹo dễ mà nhiều em học sinh không để ý đó là loại trừ những đáp án nhiễu. 

Nếu bài Đọc hiểu gồm nhiều đoạn nhỏ, các em nên chú ý đến câu chủ đề ở đầu đoạn rồi sau đó hãy tổng hợp thành ý chính của cả bài. Quan trọng nhất, hãy để dành câu  hỏi này ở cuối, sau khi hoàn thiện các câu chi tiết, khi ấy các em đã có kha khá thông tin và có thể chọn được đáp án đúng nhất. Cách làm đọc hiểu tiếng Anh này rất hiệu quả và giúp các em tiết kiệm thời gian làm bài!

2.4. Cách làm câu hỏi dạng suy luận

Nếu câu hỏi xuất hiện những cụm “Which of the following can be inferred”, “What is the author’s tone” thì đó chính là dấu hiệu của câu hỏi dạng suy luận. Đặc điểm của câu hỏi dạng này là hỏi những thông tin không có sẵn và yêu cầu các em phải suy luận. Vậy nên các em hãy “save the best for the last” (dành điều tốt đẹp nhất cuối cùng).

Cách làm vẫn là gạch chân từ khoá trong 4 đáp án, sau đó tra ngược lại thông tin trong bài. Tuy nhiên, câu hỏi này thực chất là để xác định quan điểm, thông tin quan trọng nhất được rút ra từ các facts, nghiên cứu, trong bài… Bởi vậy các em có thể kết hợp với nội dung chính của bài (ở câu hỏi đầu tiên) và thái độ của tác giả (xuyên suốt bài đọc) để lựa chọn đáp án.

>>>Xem thêm: Lộ trình ôn thi THPT Quốc gia môn Anh 2023 toàn diện nhất cho 2k5

3. Một số lỗi thí sinh thường gặp phải khi làm bài đọc hiểu tiếng Anh thi THPT Quốc gia

3.1. Phân bổ thời gian chưa hợp lý

Để làm bài đọc hiểu đòi hỏi học sinh phải có một vốn từ tương đối tốt và nắm chắc ngữ pháp. Vì vậy nếu các em làm phần này đầu tiên dễ dẫn đến tình trạng đầu tư quá nhiều thời gian vào việc dịch văn bản, dẫn đến còn ít thời gian để làm các phần khác trong bài thi.

3.2. Phụ thuộc quá nhiều vào từ vựng

Từ vựng thực sự rất quan trọng và nếu các em đọc và hiểu hết nghĩa của từng từ và câu văn trong bài đọc thì chắc chắn các em sẽ đạt điểm cao. Nhưng nếu các em chỉ ngồi đọc và dịch câu thì sẽ không đảm bảo đủ thời gian làm bài. Chính vì thế, các em cần có chiến thuật làm bài hợp lý với dạng bài tập này.

Các em nên nhớ rằng mục đích chính của bài đọc hiểu là kiểm tra KĨ NĂNG ĐỌC HIỂU văn bản chứ không phải kiểm tra từ vựng của các em.

3.3. Lựa chọn đáp án một cách vội vàng

Một số em chỉ đối chiếu đáp án với phần thông tin trong bài đọc về mặt từ vựng, xem rằng các từ trong đáp án/ câu hỏi có khớp với thông tin được cho trong bài đọc hay không. Nếu khớp thì chọn luôn đáp án đó mà không để ý đến cách diễn đạt của tác giả cũng như cách sử dụng cấu trúc ngữ pháp.

3.4. Áp dụng một số phương pháp làm bài máy móc

Đối với các câu hỏi từ vựng ở dạng tìm từ đồng nghĩa hoặc từ gạch chân/ in đậm được cho dùng thay cho từ/cụm từ nào, các em học sinh rất hay làm theo mẹo: từ xuất hiện ở đầu hoặc cuối câu trước nó; hay đối với dạng bài tìm từ đồng nghĩa , các em hay chọn những từ đã xuất hiện trong bài đọc, cách này có thể dễ khiến các em khoanh nhầm vào những đáp án gây nhiễu.

4. Bỏ túi các mẹo làm bài đọc hiểu tiếng Anh thi THPT Quốc gia

4.1. Đọc đề bài và câu hỏi phía dưới

Với những em có vốn từ không nhiều thì đây là chiến thuật giúp các em làm bài kịp thời gian. Vì khi không nhiều vốn từ, các em không hiểu được hết đoạn văn nói về điều gì. Thế nên cứ kéo dài dẫn đến hết thời gian mà tạo cho các em cảm giác chán nản và xuống tinh thần.

Việc đọc trước câu hỏi sẽ giúp các em không đi lan man mất thời gian mà tập trung được ý chính mà câu hỏi đề cập trong đoạn văn và việc các em cần làm là lướt tìm câu trả lời cho câu hỏi đó một cách nhanh chóng, từ đó rút ngắn thời gian làm bài.

Khi các em nắm được yêu cầu của đề bài, nó giúp các em hiểu được dạng câu hỏi này sẽ trả lời theo hình thức nào, từ đó mình đưa ra chiến lược để trả lời.

4.2. Tìm từ khóa trong bài liên quan đến câu hỏi

Khi các em đã nắm được từ khóa (keywords) của câu hỏi, các em có thể tìm được câu trả lời chính xác ngay cả khi không hiểu hết nghĩa câu hỏi muốn nói gì. Cách này giúp các em chẳng cần dò từng chữ để dịch, chỉ cần nắm được từ khóa hoặc những từ ngữ quan trọng của câu hay đoạn mà thôi.

Một mẹo làm bài nữa trong trường hợp dò các từ khóa của câu hỏi vào bài làm mà các em không tìm ra, hãy chú ý đến từ đồng nghĩa.

Với câu hỏi “matching” (Match each statement with correct person) thì mình sẽ sử dụng phương pháp scanning. Các em chỉ cần tìm nhanh một vài từ cụ thể trong bài , ví dụ: tên người, địa điểm, thời gian,…

4.3. Nắm được bố cục của bài viết

Thông thường các bài viết đều có bố cục bài viết 3 phần rõ ràng và logic: gồm  mở bài, thân bài và phần kết.

Mở bài sẽ giới thiệu bao quát và đưa ra các ý chính sẽ có trong thân bài. Khi đọc hiểu phần mở bài, các em sẽ nắm được phần thân sẽ có bố cục như thế nào.

Phần thân bài thì giải thích, phân tích, làm rõ vấn đề được đặt ra ở phần mở bài. Thân bài thường sẽ chia thành nhiều đoạn, mỗi đoạn sẽ giải thích một ý chính. Các em có thể đọc một vài câu đầu và câu cuối của mỗi đoạn, tìm được Topic sentence (câu chủ đề) là đủ rồi. Áp dụng kỹ thuật Skimming: Chỉ đọc lướt qua để hiểu được ý chính cả đoạn.

4.4. Suy đoán dựa vào ngữ cảnh của bài đọc

Phương pháp này là một phương pháp giúp những em có vốn từ yếu vẫn có thể làm được bài. Vốn đã thật khó để hiểu được từng câu chữ trong bài văn nên đôi khi chỉ cần em dựa vào ngữ cảnh, em có thể đoán được ý của đoạn

Chú ý đến giọng điệu và thái độ của tác giả để trả lời các câu hỏi Multiple-Choice Question.

4.5. Bài đọc hiểu nên làm sau cùng

Trước khi đi vào những bí quyết có thể giúp các em chinh phục bài đọc hiểu, VUIHOC có một lời khuyên dành đó là: bài đọc hiểu nên được làm sau cùng nếu bài thi có những phần khác. Việc làm dạng bài này đầu tiên có thể dẫn tới việc mất quá nhiều thời gian để suy nghĩ và dịch nghĩa đối với những em học sinh vốn từ không tốt, dẫn tới với việc chiếm thời gian dành cho các bài khác và ảnh hưởng chung tới điểm số.

4.6. Đọc hướng dẫn đề bài và câu hỏi trước

Việc đọc hiểu yêu cầu của đề bài sẽ giúp các em biết cách trả lời sao cho hợp lệ và lựa chọn phương pháp làm bài chính xác. Khi đã nắm rõ được yêu cầu của đề, các em chuyển sang đọc câu hỏi. Điều này sẽ giúp các em xác định rõ ràng thông tin đích cần tìm trong đoạn để trả lời, tránh việc mất nhiều thời gian đọc những câu không quan trọng.

4.7. Bỏ túi kỹ thuật scanning và skimming

Kỹ thuật scanning được hiểu đơn giản là đọc lướt và đi tìm từ khóa. Từ khóa là những từ quan trọng thể hiện nội dung của toàn bộ câu/đoạn, nếu thiếu bất cứ một từ khoá nào sẽ làm nội dung câu không trọn vẹn. Chỉ cần giữ lại từ khóa và bỏ đi phần còn lại của câu, người ta vẫn có thể hiểu được người viết muốn thể hiện điều gì. Vì thế, khi làm bài, các em cần xác định từ khóa của cả câu hỏi và đoạn văn để có thể tìm ra đáp án đúng. Tuy nhiên, các em cũng đừng quên học cả những từ đồng nghĩa của chúng nữa nhé.

Áp dụng kỹ thuật skimming, ở mỗi đoạn văn các em chỉ cần đọc kỹ câu đầu và cuối vì thông thường chúng chứa thông tin chủ đề của đoạn, các câu ở giữa chỉ bổ sung làm rõ ý của chủ đề. Nắm được chiến thuật này, các em sẽ biết mỗi đoạn muốn truyền tải điều gì và tìm kiếm thông tin dễ dàng hơn.

Môn Tiếng Anh là một trong ba môn bắt buộc để các em có thể được xét tốt nghiệp THPT. Bởi vậy nên việc ôn tập môn thi này cũng vô cùng quan trọng, đặc biệt là dạng bài đọc hiểu có tính phân hóa. Các em cũng đừng bỏ qua hướn dẫn cách làm dạng bài tìm từ đồng nghĩa trái nghĩa và dạng bài tìm lỗi sai trong câu tiếng Anh đề thi THPTQG được nhà trường VUIHOC chia sẻ trong bài viết tiếp theo. Để học được nhiều kiến thức liên quan đến kỳ thi THPT Quốc gia thì các em hãy truy cập vuihoc.vn hoặc đăng ký khoá học với các thầy cô VUIHOC ngay bây giờ nhé!

>>>Xem thêm: 13 chuyên đề ngữ pháp tiếng Anh thi THPT Quốc gia 2023 (Phần 1)

>>>Xem thêm: 13 chuyên đề ngữ pháp tiếng Anh thi THPT Quốc gia 2023 (Phần 2)