Đề thi văn học kì 1 lớp 9 và hướng dẫn giải chi tiết

1. Đề thi văn học kì 1 lớp 9: Đề số 1

1.1 Đề thi

1.2 Đáp án 

Phần 1: Đọc hiểu

Câu 1:

Câu chuyện viết về sự hi sinh của mẹ dành cho con là vô cùng.

Câu 2:

Phụ huynh: “phụ” là cha, “huynh” là anh. Phụ huynh có nghĩa là cha anh, là bậc cha mẹ, anh chị; là người có trách nhiệm trong gia đình đối với việc giáo dục con em.

Câu 3:

Nếu em là nhân vật cậu bé, sau khi nghe câu chuyện về vết sẹo của mẹ, em sẽ nói với mẹ: "Mẹ ơi, con rất yêu mẹ và con tự hào về mẹ. Vết sẹo này chính là tình yêu và sự hy sinh của mẹ đối với con. Con xin lỗi vì đã xấu hổ về mẹ."

Câu 4:

Chi tiết "Cậu nắm chặt tay Mẹ suốt cả ngày hôm đó như không muốn rời" gợi cho em suy nghĩ về sự kết nối sâu sắc giữa mẹ và con. Nó thể hiện tình cảm ấm áp, lòng biết ơn và sự thấu hiểu. 

Phần 2: Viết

Câu 1: Bài tham khảo

Trong một tập thể lớp học, việc một số học sinh thường xuyên không làm nhiệm vụ vệ sinh trực nhật là một vấn đề khá phổ biến, và điều này thể hiện sự thiếu ý thức trách nhiệm đối với tập thể. Vấn đề này không chỉ làm ảnh hưởng đến môi trường học tập sạch sẽ, mà còn gây mất công bằng, làm giảm sự gắn kết trong lớp. Nguyên nhân có thể đến từ thái độ lười biếng, ý thức kỷ luật chưa tốt, hoặc thiếu sự phân công hợp lý trong lớp. Để giải quyết, trước tiên, cần nâng cao nhận thức của các bạn về tầm quan trọng của việc giữ gìn vệ sinh chung, thông qua sự nhắc nhở từ giáo viên và bạn bè. Lớp nên lập bảng phân công nhiệm vụ rõ ràng, công bằng, và tổ chức kiểm tra, đánh giá việc thực hiện hàng ngày. Đồng thời, có thể khen thưởng hoặc động viên những nhóm làm tốt để khích lệ tinh thần. Trong trường hợp có bạn cố tình không làm, cần nhắc nhở riêng và có hình thức xử lý phù hợp như bù trách nhiệm vào ngày khác. Khi mỗi người đều ý thức được vai trò của mình, lớp học sẽ trở thành một môi trường sạch đẹp và đoàn kết hơn. 

Câu 2: Bài tham khảo

Tình yêu thương của mẹ dành cho con từ lâu đã trở thành một chủ đề bất diệt trong văn học, nghệ thuật và đời sống. Có ý kiến cho rằng "Mẹ có thể hy sinh tất cả để con cái có được sức khỏe và hạnh phúc, trong khi niềm vui lớn nhất của mẹ chính là thấy con cười" chính là minh chứng cho tình mẹ thiêng liêng và sâu sắc. Truyện ngắn "Tình mẹ" kể câu chuyện đầy xúc động về sự hy sinh của mẹ dành cho con, từ đó làm sáng tỏ chân lý rằng tình mẹ không chỉ là sự yêu thương mà còn là sự hy sinh thầm lặng, bất chấp mọi đau đớn chỉ để đổi lấy cuộc sống và hạnh phúc của con cái.

Truyện kể về một cậu bé đã từng xấu hổ vì vết sẹo lớn trên khuôn mặt của mẹ mình. Cậu né tránh, không dám đối diện với bạn bè hay cô giáo vì cho rằng vẻ ngoài ấy khiến mẹ trở nên kém đẹp trong mắt mọi người. Nhưng rồi, qua cuộc trò chuyện giữa mẹ và cô giáo, cậu đã hiểu được rằng vết sẹo ấy là minh chứng cho sự hy sinh to lớn và lòng dũng cảm phi thường của mẹ. Chính mẹ đã lao vào ngọn lửa dữ để cứu cậu thoát khỏi cái chết, dù điều đó khiến bà phải mang trên mình tổn thương vĩnh viễn. Khi hiểu ra câu chuyện, cậu bé lập tức ôm chầm lấy mẹ, nhận ra rằng sự hy sinh của mẹ chính là tình yêu chân thành, cao đẹp nhất trên đời.

Qua câu chuyện, người mẹ hiện lên như một biểu tượng của tình yêu vô điều kiện. Có thể nói, mẹ không chỉ là người đã sinh thành mà còn là người dũng cảm đối mặt với mọi hiểm nguy để bảo vệ con mình. Điều này làm sáng tỏ ý kiến rằng mẹ có thể "hy sinh tất cả, thậm chí đổ mồ hôi, sôi nước mắt" cho con. Vết sẹo trên khuôn mặt người mẹ trong truyện không phải là dấu vết của sự xấu xí mà chính là bằng chứng cao cả nhất của tình mẹ. Đó là cách mà người mẹ đặt hạnh phúc và sự an toàn của con lên trên tất cả, kể cả ngoại hình hay nỗi đau thể xác. Tấm lòng và sự hy sinh ấy khiến người mẹ trở thành người tuyệt vời nhất trong mắt cậu bé cũng như mọi người xung quanh.

Mặt khác, sự thay đổi trong suy nghĩ và cảm xúc của cậu bé chứng minh một điều rằng: Chỉ khi nhận ra giá trị thực sự của sự hy sinh, con người mới thực sự trân trọng nó. Lúc đầu, cậu trốn tránh mẹ vì cảm thấy "xấu hổ" trước bạn bè, nhưng khi nghe được câu chuyện đằng sau vết sẹo, lòng cậu ngập tràn tình yêu và biết ơn. Hành động "nắm chặt tay mẹ suốt cả ngày hôm đó như không muốn rời" biểu thị sự thức tỉnh sâu sắc, lòng hối lỗi và sự trân quý mẹ hơn bao giờ hết. Đây cũng chính là minh chứng thực tế cho ý kiến "điều làm con hạnh phúc nhất là thấy được nụ cười của mẹ". Nụ cười ấy không chỉ là niềm vui của người mẹ mà còn là động lực để cậu bé yêu thương và sống tốt hơn mỗi ngày.

Câu chuyện không chỉ khắc họa tình mẫu tử thiêng liêng mà còn gửi gắm bài học đạo lý sâu sắc tới tất cả chúng ta. Đôi khi, trong cuộc sống, những hi sinh của mẹ không phải lúc nào cũng hiển hiện rõ ràng, giống như vết sẹo của người mẹ trong truyện. Tuy nhiên, nếu biết thấu hiểu và cảm nhận, ta sẽ nhận ra rằng mỗi giọt mồ hôi, mỗi nếp nhăn hay mỗi điều mẹ làm cho con đều chất chứa tình yêu thương vô bờ. Vì vậy, mỗi chúng ta cần biết yêu thương và trân trọng mẹ khi còn có thể, bởi trên đời này, tình mẹ chính là điều tuyệt vời nhất mà không gì có thể thay thế.

Truyện ngắn "Tình mẹ" với hình ảnh người mẹ hy sinh vì con đã làm sáng tỏ ý kiến trên một cách sâu sắc và cảm động. Tình yêu thương, sự hy sinh và lòng dũng cảm cao cả của mẹ là những giá trị thiêng liêng, vĩnh cửu. Đối với mỗi người con, mẹ mãi là người tuyệt vời nhất, và niềm vui lớn nhất của mẹ chắc chắn là nhìn thấy nụ cười hạnh phúc của con cái trưởng thành, khỏe mạnh. Hãy trân trọng tình mẹ, bởi đó là món quà vô giá mà không phải ai cũng may mắn có được. 

2. Đề thi văn học kì 1 lớp 9: Đề số 2

2.1 Đề thi

2.2 Đáp án

Phần 1: Đọc hiểu

Câu 1: Văn bản trên thuộc thể loại văn nghị luận

Câu 2: 

- Biện pháp tu từ so sánh: “Mỗi người trong chúng ta đều mang theo một ước mơ, một mục đích sống riêng, như những ngọn hải đăng nhỏ giữa biển cả cuộc đời.”

- Tác dụng: Việc so sánh ước mơ với “ngọn hải đăng” nhấn mạnh tầm quan trọng của ước mơ trong việc định hướng và dẫn dắt con người vượt qua những khó khăn, thử thách trong cuộc sống. 

Câu 3: 

“Ngọn hải đăng” tượng trưng cho ánh sáng và sự định hướng. Cũng như ngọn hải đăng chiếu sáng lối đi trong đêm tối, ước mơ cung cấp cho con người mục tiêu rõ ràng và hướng đi trong cuộc sống. Nó như một nguồn động lực, giúp con người không từ bỏ khi đối mặt với khó khăn. 

Câu 4:

Thông điệp của đoạn trích là: Cuộc sống chỉ thực sự có ý nghĩa khi con người không ngừng nỗ lực phấn đấu để đạt được ước mơ và trở thành phiên bản tốt hơn của chính mình. 

Câu 5: 

Trên con đường chinh phục ước mơ, ý chí và nghị lực giữ vai trò then chốt. Ý chí đem lại sự kiên định, giúp con người không chùn bước trước những khó khăn, thử thách. Nghị lực chính là nguồn sức mạnh tinh thần, tiếp thêm động lực để chúng ta vượt qua gian nan, tiến gần hơn đến mục tiêu. Nếu thiếu ý chí và nghị lực, những ước mơ dù lớn đến đâu cũng chỉ mãi là những khát vọng dang dở, không bao giờ trở thành hiện thực.

Khóa học DUO dành riêng cho các em bậc THCS từ nhà trường VUIHOC, các em sẽ được học cùng các thầy cô TOP trường điểm quốc gia với kinh nghiệm giảng dạy phong phú. Đăng ký học thử để được trải nghiệm buổi học trực tuyến hoàn toàn miễn phí nhé!

Phần 2: Viết 

Câu 1: Bài viết tham khảo: 

Ý chí và nghị lực là những yếu tố vô cùng quan trọng giúp con người vượt qua khó khăn và vươn tới thành công trong cuộc sống. Cuộc đời không phải lúc nào cũng êm đẹp, mỗi người đều phải đối mặt với những thử thách và thất bại. Trong những lúc như vậy, ý chí và nghị lực chính là sức mạnh tinh thần giúp chúng ta giữ vững niềm tin, không bỏ cuộc trước khó khăn. Ý chí là sự quyết tâm, kiên cường của con người, còn nghị lực là khả năng chịu đựng, vượt qua trở ngại, gian khổ để tiến về phía trước. Những tấm gương như Nick Vujicic – người không tay không chân nhưng vẫn sống tích cực và trở thành nguồn cảm hứng cho hàng triệu người – đã chứng minh rằng nghị lực có thể giúp con người thay đổi số phận. Tuy nhiên, ý chí và nghị lực không phải tự nhiên mà có, chúng cần được rèn luyện và thử thách qua thời gian. Vì vậy, trong mọi hoàn cảnh, chúng ta cần ý thức được tầm quan trọng của chúng, không ngừng cố gắng, tự cải thiện mình để trở thành phiên bản tốt nhất của chính mình.

Câu 2: Bài viết tham khảo: 

Chùa Thầy có thể nói là một trong những ngôi chùa cổ nhất, nổi tiếng và linh thiêng nhất của đất nước Việt Nam.

Vị trí và lịch sử xây dựng

Chùa Thầy nằm trên núi Thầy thuộc xã Sài Sơn, huyện Quốc Oai, Thành phố Hà Nội. Chùa được xây dựng từ thời nhà Lý. Lúc mới xây dựng chùa Thầy chỉ là một ngôi chùa nhỏ với tên gọi là Hương Hải Am, là nơi thiền sư Từ Đạo Hạnh làm trụ trì và tu hành. Sau này chùa được vua Lý Nhân Tông và những người thuộc hoàng tộc cùng nhau xây dựng và trùng tu. Theo thuyết phong thủy, chùa được xây dựng trên khu vực đất có hình con rồng. Phía trước chùa và bên trái là núi Long Đẩu còn phía sau chùa và bên phải dựa vào núi Sài Sơn. Chùa quay mặt về hướng Nam, phía trước chùa, giữa Sài Sơn và Long Đạo, là một hồ nước lớn gọi là Long Chiểu hay còn biết đến với cái tên Long Trì với ý nghĩa là Ao Rồng. Sân chùa có hình dạng trong như hàm rồng, thủy đình thì giống như một viên ngọc được rồng ngậm chặt. Cầu Nguyệt Tiên Kiều và cầu Nhật Tiên Kiều có hình dáng uốn lượn giống như hai chiếc râu rồng. Tất cả những điều đó đã tạo nên vẻ đẹp cổ kính, linh thiêng cho chùa Thầy.

Điểm đặc biệt trong kiến ​​trúc của chùa Thầy

Phần chính điện của chùa Thái được xây dựng theo phong cách kiến ​​trúc tiền Phật hậu Thánh. Ngôi chùa này bao gồm ba tòa nhà song song có tên lần lượt là: Chùa Hạ, chùa Trung và chùa Thượng. Phía trước chùa có sân rộng nhìn ra hồ Long Chiểu khiến cho ta có cảm giác tạo thành hàm rồng. Hai bên sân có hai cây cầu cong che một phần mặt hồ, tạo thành hai sợi râu rồng. Một bên cầu thì bắc sang hòn đảo nhỏ hiện nay là khu dân cư và bên cầu còn lại thì dẫn ta vào đền Tam Phủ. 

Hai cây cầu này được Phùng Khắc Khoan xây dựng vào năm 1602. Giữa chùa có một đình lầu màu xanh nhìn từ xa như đang đứng lơ lửng giữa hồ nước trong xanh. Ngôi đình màu xanh lam này rộng khoảng bốn mét vuông và có bốn bức tường trông giống như lối vào mái vòm. Trên mái của thủy đình này có một lớp đá rêu. Sân khấu múa rối nước cũng ở đây, tạo thành một nét riêng của ngôi chùa khi có một hình thức biểu diễn công cộng được thiền sư Từ Đạo Hạnh phát hiện và truyền lại cho người dân nơi đây.

Chùa Thầy được biết đến là một di sản văn hóa nổi tiếng

Tọa lạc tại vùng đất yên bình, chùa Thầy ít chịu ảnh hưởng từ hàng nghìn năm xung đột với ngoại bang nên vẫn giữ được kiến trúc kiên cố và độc đáo không bị phá hủy do ngoại cảnh. Chùa là trung tâm Phật giáo cổ nhất và lớn nhất gần kinh đô Thăng Long, nơi lưu giữ phần lớn di sản của các thời Lý, Trần, Lê, Mạc, Nguyễn. Ngày 31/12/2014, chùa Thầy được vinh danh là Di tích quốc gia đặc biệt.

Hướng dẫn tham quan chùa Thầy

Để đến tham quan và lễ tại chùa Thầy các bạn có thể dùng Google Maps tìm đường và dễ dàng đi theo hướng đường Đại Lộ Thăng Long. Khi đến xã Sài Sơn, cách chùa khoảng 500m sẽ có một tấm biển lớn chỉ vào chùa. Trước khi vào chùa bạn cần gửi xe tại khu vực dân cư quanh đó và mua vé trước khi vào chùa. Khi vào chùa các bạn sẽ được các bà, các cô chú người bản địa hướng dẫn thăm quan, giải thích và cung cấp cho bạn rất nhiều thông tin về chùa, các vị thánh, các vị Phật được thờ bên trong chùa...Chùa Thầy. là ngôi chùa cổ nhất, có kiến ​​trúc rất độc đáo. Khi đến chùa Thầy, chúng ta cảm nhận được không khí thanh tịnh nên tinh thần sẽ được chữa lành và trở nên khỏe mạnh hơn. Bạn sẽ không bao giờ hối tiếc khi đến với ngôi chùa này.

Thông qua việc tham khảo đề thi văn học kì 1 lớp 9 và hướng dẫn giải chi tiết, các em học sinh sẽ có cơ hội ôn tập và củng cố kiến thức hiệu quả hơn. Việc chuẩn bị kỹ lưỡng sẽ không chỉ giúp các em tự tin khi bước vào kỳ thi mà còn tạo nền tảng vững chắc cho những môn học tiếp theo. Hãy trau dồi kỹ năng và kiến thức của mình để đạt kết quả tốt nhất trong kỳ thi học kì 1 sắp tới!