Soạn bài Bức thư của thủ lĩnh da đỏ| Văn 8 tập 1 Chân trời sáng tạo

1. Soạn bài Bức thư của thủ lĩnh da đỏ: Chuẩn bị đọc

Câu hỏi (trang 58 sgk Ngữ văn 8 Tập 1):

Theo em, vì sao thiên nhiên được ví như bà mẹ của muôn loài?

Trả lời:

Thiên nhiên luôn được ví như bà mẹ của muôn loài bởi mọi sự sống ở trên trái đất đều được bắt nguồn từ thiên nhiên. Sự hình thành nên các loài động vật và thực vật trên cũng như tất cả các hình thái tự nhiên trên trái đất hiện nay đều chính là kết quả của sự nuôi dưỡng từ thiên nhiên trong hàng triệu năm qua. Chính vì vậy mà thiên nhiên luôn được ví như là bà mẹ của muôn loài.

2. Soạn bài Bức thư của thủ lĩnh da đỏ: Trải nghiệm cùng văn bản

2.1 Các hình ảnh so sánh, liên tưởng trong đoạn văn này gợi ý nghĩa gì? 

Trả lời:

Các hình ảnh so sánh và liên tưởng xuất hiện trong đoạn văn này cho thấy tình cảm yêu quê hương đất nước của người da đỏ, đồng thời nhấn mạnh niềm yêu quê hương, gắn bó với quê hương của người da đỏ hơn người da trắng.

2.2 Việc lặp lại giả định “Nếu… bán cho Ngài mảnh đất này” có ý nghĩa gì?

Trả lời:

- Viêc lặp lại giả định trên có ý nghĩa nhấn mạnh những mong muốn cao cả của nhân vật “tôi” về sự đảm bảo rằng cần phải giữ gìn và bảo vệ thiên nhiên. Đối với người da đỏ thì mảnh đất này vô cùng quan trọng với họ, nó thiêng liêng cao quý. Bởi vậy mà mọi người cần phải biết giữ gìn nó.

⇒ Sự lặp lại đã làm tăng hiệu quả nhấn mạnh, làm nổi bật được sự khác biệt trong cách sống và trong thái độ với thiên nhiên.

3. Soạn bài Bức thư của thủ lĩnh da đỏ: Suy ngẫm và phản hồi 

3.1 Câu 1 trang 61 SGK Văn 8/1 Chân trời sáng tạo:

“Xác định hệ thống luận điểm, lí lẽ, bằng chứng của văn bản”

Trả lời:

Hệ thống luận điểm, lí lẽ và bằng chứng của văn bản là:

* Luận điểm 1: Kí ức của những người da đỏ gợi nhắc về những điều thiêng liêng:

- Mảnh đất của người da đỏ thiêng liêng làm sao, như là người mẹ của người da đỏ.

- Bông hoa như là người chị, người em.

- Dòng nước chính là máu của tổ tiên người da đỏ

- Những tiếng thì thầm của dòng nước chính là những tiếng nói của cha anh với thế hệ sau.

⇒ Với nghệ thuật so sánh và nhân hóa, tác giả đã nhấn mạnh tình yêu thiên nhiên, sự gắn bó của người da đỏ với đất đai và môi trường nơi đây.

* Luận điểm 2: Sự khác nhau trong cách đối xử với đất đai và thiên nhiên của người da trắng và người da đỏ.

- Đối với người da trắng:

+ Đất đai chính là kẻ thù, khi chinh phục được sẽ càng lấn tới.

+ Họ đối xử với đất và trời như những món hàng hóa, tước đoạt được rồi lại bán đi.

+ Đối với người da trắng không có nơi nào yên tĩnh, họ không quan tâm đến bầu không khí mà họ đang hít thở.

- Đối với người da đỏ:

+ Đất đai như là mẹ nên họ vô cùng trân quý.

+ Họ rất biết trân trọng không khí mà họ đang hít thở.

+ Đối xử với muôn loài như những người anh em.

⇒ Với nghệ thuật đối lập, tác giả đã thể hiện được thái độ bảo vệ đất đai và bảo vệ môi trường tự nhiên.

* Luận điểm 3: Người da đỏ đưa ra kiến nghị để có thể bảo vệ đất đai và thiên nhiên.

- Người da trắng phải đối xử với muông thú như những người anh em của họ.

- Phải dạy con cháu biết quý trọng đất đai.

⇒ Tác giả đã sử dụng những từ ngữ dứt khoát, đanh thép và hào hùng để khẳng định sự cần thiết phải bảo vệ đất đai cùng thiên nhiên.

3.2 Câu 2 trang 61 SGK Văn 8/1 Chân trời sáng tạo:

“Văn bản chủ yếu hướng đến luận đề nào dưới đây? Lí giải vào hệ thống luận điểm, lí lẽ, dẫn chứng của văn bản.

a. Hồi đáp lời đề nghị mua đất của Tổng thống Mỹ.

b. Mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên.”

Trả lời:

- Văn bản Bức thư của thủ lĩnh da đỏ chủ yếu hướng đến luận đề: b. Mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên.

- Lí giải hệ thống luận điểm, lí lẽ, dẫn chứng như sau:

3.3 Câu 3 trang 61 SGK Văn 8/1 Chân trời sáng tạo:

“Phân tích mối liên hệ giữa luận đề, luận điểm, lí lẽ và bằng chứng.”

Trả lời:

Mối liên hệ giữa luận đề, luận điểm, lí lẽ và bằng chứng là:

- Luận đề được thể hiện ngay trong nhan đề của văn bản là vấn đề chính được nêu ra để bàn luận.

- Luận điểm là những ý kiến thể hiện lên quan điểm của người viết về luận đề.

- Luận đề được làm sáng tỏ bằng hệ thống các luận điểm và các lí lẽ, bằng chứng.

⇒ Các luận điểm đều làm rõ cho vấn đề cần bàn luận trong bài Bức thư của thủ lĩnh da đỏ là: Mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên. Khi đưa ra các luận điểm cần phải có lí lẽ và bằng chứng thuyết phục để người đọc, người nghe tin vào luận điểm đã đưa ra.

3.4 Câu 4 trang 62 SGK Văn 8/1 Chân trời sáng tạo:

“Em hãy xác định câu văn thể hiện bằng chứng khách quan và ý kiến, đánh giá chủ quan của người viết trong đoạn trích sau: “Tôi là kẻ hoang dã, …nếu cuộc sống thiếu những con thú?””

Trả lời:

- Trong đoạn trích, câu văn thể hiện bằng chứng khách quan của người viết là: Tôi đã chứng kiến cả ngàn con trâu rừng bị chết dần chết mòn trên những cánh đồng trơ trọi vì bị người da trắng bắn mỗi khi có đoàn tàu chạy qua”.

- Ý kiến, đánh giá chủ quan của người viết trong đoạn trích là: “Tôi là kẻ hoang dã, tôi không hiểu bất cứ một cách sống nào khác.; Tôi là kẻ hoang dã, tôi không hiểu nổi tại sao một con ngựa sắt nhà khói lại quan trọng hơn nhiều con trâu rừng mà chủng tôi chỉ giết để duy trì cuộc sống”.

3.5 Câu 5 trang 62 SGK Văn 8/1 Chân trời sáng tạo:

“Em hiểu như thế nào về ý kiến: “Đất là Mẹ. Điều gì xảy ra với đất đai tức là xảy ra đối với những đứa con của Đất”? Tìm một số ví dụ từ thực tế để chứng minh cho cách hiểu của em.”

Trả lời:

- Em hiểu ý kiến: “Đất là Mẹ. Điều gì xảy ra với đất đai tức là xảy ra đối với những đứa con của Đất” có nghĩa như sau: Con người được sinh ra và lớn lên trên chính mảnh đất này. Những tài nguyên có được cũng là từ đất. Nhờ có đất mà cây cối, muông thú có thể sinh sống và cung cấp thực phẩm cho con người. Không có đất đồng nghĩ với việc không còn nơi trú ngụ cho muôn loài, không còn nơi để chăn nuôi, trồng trọt, đồng nghĩa với việc con người cũng sẽ chết. Trong bức thư, thủ lĩnh Xi-át-tơn đã nói đến việc bán đất cho người da trắng rồi họ lấy hết tài nguyên và bỏ lại đằng sau là những hoang mạc. Như vậy thì những đứa con của đất sẽ ra sao? Bởi vậy, mỗi con người cần phải sống chan hòa với thiên nhiên, bảo vệ từng tấc đất, tấc vàng chính là bảo vệ mạng sống của chính con người.

- Một số ví dụ thực tế chứng minh cho cách hiểu trên:

+ Có đất thì mỗi con người chúng ta mới có thể xây nhà làm nơi sinh sống, trú ngụ.

+ Có đất mới có thể trồng trọt, chăn nuôi từ đó có cái ăn cái uống.

+ Nếu đất hư hại sẽ dẫn đến sạt lở, lũ lụt,… khiến cho cuộc sống con người bị đe dọa.

+ Đất chính là tài nguyên vô giá, sản sinh và nuôi dưỡng con người, động thực vật, hãy tưởng tượng thử một ngày không còn một chút đất nào trên toàn thế giới thì tất thảy sự vật đều sẽ bị chết dần chết mòn, không còn gì có thể tồn tại được.

3.6 Câu 6 trang 62 SGK Văn 8/1 Chân trời sáng tạo:

“Đoạn văn nào trong bức thư để lại cho em ấn tượng mạnh nhất? Chia sẻ ấn tượng của em với các bạn trong lớp.”

Trả lời:

- Đoạn văn trong bức thư để lại cho em ấn tượng mạnh nhất là: “Đối với đồng bào tôi, mỗi tấc đất là thiêng liêng, mỗi lá thông óng ánh, mỗi bờ cát, mỗi hạt sương long lanh trong những cánh rừng rậm rạp, mỗi bãi đất hoang và tiếng thì thầm của côn trùng là những điều thiêng liêng trong ký ức và kinh nghiệm của đồng bào tôi. Những dòng nhựa chảy trong cây cối cũng mang trong đó ký ức của người da đỏ”.

⇒ Đoạn văn này gây ấn tượng bởi nó nói đến sự thiêng liêng của đất với muôn loài. Bên cạnh đó, đoạn văn còn miêu tả về thiên nhiên, nơi mà người da đỏ đang sinh sống thật đẹp đẽ với lá thông óng ánh, bờ cát, hạt sương long lanh, bãi đất hoang và tiếng thì thầm của côn trùng,… Tất cả đều cho thấy thiên nhiên trên mảnh đất người da đỏ sinh sống vô cùng sinh động và tươi đẹp. Đoạn văn thể hiện được lòng yêu thương quê hương, đất nước, yêu từng tấc đất, từng hạt sương trên mảnh đất quê hương mình của tác giả nói riêng và người da đỏ nói chung. Người da đỏ yêu mảnh đất này như yêu cuộc sống tươi đẹp của họ, biết ơn đất mẹ.

3.7 Câu 7 trang 62 SGK Văn 8/1 Chân trời sáng tạo:

“Theo em, con người cần ứng xử như thế nào với tài nguyên thiên nhiên và sự sống của muôn loài? Trình bày ý kiến của em về vấn đề này bằng một đoạn văn khoảng một trăm năm mươi chữ.”

Trả lời:

Thiên nhiên có vai trò vô cùng quan trọng đối với tất cả con người cũng như tất cả những sinh vật sống trên trái đất. Để bảo vệ tài nguyên thiên nhiên và môi trường sống đòi hỏi toàn xã hội và nhất là mỗi con người chúng ta phải biết nâng cao nhận thức để cùng hiểu biết về môi trường sống xung quanh mình. Bảo vệ sự sống của chúng ta, nhất thiết cần phải hạn chế tối đa việc sử dụng túi nilon. Mỗi gia đình nên phân loại rác, đối với những rác thải như chai nhựa, túi nilon, giấy,... gom lại bán phế liệu để có thể tái sử dụng, vừa góp phần tiết kiệm nguồn tài nguyên thiên nhiên, vừa bảo vệ môi trường sinh thái. Mỗi người cần thường xuyên tuyên truyền, nâng cao nhận thức của cả cộng đồng trong việc: không khai thác, đánh bắt cá và thủy sản bằng xung điện, không săn bắt động vật quý hiếm, có nguy cơ tuyệt chủng vì sẽ làm cạn kiệt nguồn tài nguyên thiên nhiên. Mỗi người nên trồng nhiều cây xanh xung quanh khu vực sống để được tận hưởng không khí trong lành do cây tạo ra. Bên cạnh đó, không nên bẻ cành, ngắt phá cây xanh; lên án, phê phán những trường hợp không biết giữ gìn và bảo vệ cây xanh nơi công cộng. Cần có những biện pháp để xử lý ngay tình trạng ô nhiễm nguồn nước thải từ các khu đô thị lớn, khu công nghiệp tập trung, những nơi xả nước thải nhiều... để khắc phục được tình trạng ô nhiễm nguồn nước, góp phần lấy lại được sự trong sạch cho môi trường sống.

Trên đây VUIHOC đã cùng các bạn Soạn bài Bức thư của thủ lĩnh da đỏ| Văn 8 tập 1 Chân trời sáng tạo. Bài học này đã giúp các bạn học sinh hiểu rõ nội dung, nghệ thuật và giá trị của tác phẩm, từ đó rút ra bài học cho bản thân về ý thức bảo vệ môi trường. Để học nhiều hơn các kiến thức của các môn học thì các em hãy nhanh tay truy cập và website vuihoc.vn hoặc đăng ký khoá học với các thầy cô giáo của VUIHOC ngay bây giờ nhé!

>> Mời bạn tham khảo thêm: 

• Thực hành tiếng Việt trang 41
• Những điều bí ẩn trong tập tính di cư của các loài chim
• Viết văn bản thuyết minh giải thích một hiện tượng tự nhiên