Soạn bài Cô bé bán diêm| SGK Ngữ Văn lớp 6 Cánh diều

1. Soạn bài Cô bé bán diêm SGK Ngữ Văn lớp 6 cánh diều: Phần chuẩn bị

1.1 Câu 1 trang 16 SGK Ngữ văn lớp 6 tập 2

Xem lại mục Chuẩn bị ở bài Ông lão đánh cá và con cá vàng để vận dụng vào đọc hiểu văn bản này. Lưu ý: truyện Cô bé bán diêm được An-đéc-xen viết theo đặc điểm của truyện cổ tích.

Hướng dẫn trả lời chi tiết:

- Sự việc chính xuất hiện ở trong truyện Cô bé bán diêm:

+ Hoàn cảnh vô cùng đáng thương của cô bé

+ Lần quẹt que diêm đầu tiên của cô bé: hình ảnh lò sưởi xuất hiện

+ Lần quẹt que diêm thứ hai của cô bé: hình ảnh bàn ăn và con ngỗng quay xuất hiện

+ Lần quẹt que diêm thứ ba của cô bé: Hình ảnh cây thông Noel xuất hiện

+ Lần quẹt que diêm thứ tư: hình ảnh người bà xuất hiện

+ Lần quẹt que diêm cuối cùng: cô bé đã quẹt hết một bao diêm để có thể có hi vọng níu giữ bà ở lại.

+ Sau đó, cô bé đã cùng bà đi về với chúa Trời

- Nhân vật chính xuất hiện ở trong truyện: cô bé bán diêm.

+ Hoàn cảnh của cô bé bán diêm: nhà nghèo, mồ côi mẹ từ nhỏ, bà mất, gia sản của gia đình bị tiêu tán hết, em phải chấp nhận rời xa ngôi nhà đầm ấm trước đó để phải chui rúc ở trong một xó xỉnh tối tăm, luôn phải nghe những lời mắng nhiếc chửi rủa, đánh đập từ người cha của em

+ Ngoại hình, trang phục của cô bé ở trong truyện: hình ảnh của một cô bé đầu trần, chân đất, quần áo mặc trên người thì không đủ ấm.

+ Tính cách của cô bé: hiền lành, ngoan ngoãn

- Những chi tiết kì ảo xuất hiện ở chỗ mỗi lần cô bé quẹt que diêm hiện lên ở trước mắt em là những khung cảnh chứa những yếu tố kỳ diệu khác nhau:

+ Lần thứ nhất: hiện lên hình ảnh của chiếc lò sưởi

+ Lần thứ 2: hiện lên hình ảnh của 1 chiếc bàn chứa đầy đồ ăn

+ Lần thứ 3: hiện lên hình ảnh của 1 cây thông Noel được trang trí lộng lẫy

+ Lần thứ 4 và lần thứ 5: hiện lên hình ảnh của người bà

- Ý nghĩa thông điệp của sự xuất hiện các chi tiết, hình ảnh kỳ ảo ở trong truyện: thể hiện rất rõ nét về tấm lòng nhân đạo, trái tim giàu tình yêu thương của nhà văn An-đéc-xen dành cho những con người có số phận nhỏ bé, nghèo khổ đầy bất hạnh đặc biệt là những đứa trẻ em trong xã hội ở lúc bấy giờ. Qua đó, tác giả muốn gửi gắm đến người đọc những thông điệp về tình yêu thương và sự sẻ chia của mỗi người đối với những hoàn cảnh gặp những điều không may mắn trong cuộc sống.

1.2 Câu 2 trang 17 SGK Ngữ văn lớp 6 tập 2

Đọc trước truyện Cô bé bán diêm, tìm hiểu thêm về nhà văn Han-xơ Crit-xti-an An-đéc-xen (Hans Christian Andersen)

Hướng dẫn trả lời chi tiết:

- An-đéc-xen (1805 – 1875) là một nhà văn người Đan Mạch.

- Ông sớm đã phải sống trong cảnh mồ côi cha và phải tự mình đi bươn chải ra đời kiếm sống. Tuổi thơ của ông sớm đã phải bươn chải, vất vả làm nhiều nghề như nghề dệt vải, nghề thợ may, công nhân sau đó ông đổi nghề làm diễn viên và dần dần sau này ông bắt đầu chuyển sang thành viết văn. Có lẽ rằng những gì mà ông đã phải trải qua ở trong thời niên thiếu đã trở thành một nguồn cảm hứng bất tận, đặc biệt cho những sáng tác trong sự nghiệp sau này của ông.

- Ông là một trong những nhà văn vĩ đại nhất của đất nước Đan Mạch trong thế kỉ XIX, là một trong những danh nhân văn hóa nổi tiếng trên thế giới.

- Ông nổi tiếng với loại truyện kể đặc sắc dành cho trẻ em.

- Có nhiều truyện ông đã biên soạn lại từ những truyện cổ tích, nhưng bên cạnh đó cũng có những truyện do chính tay ông hoàn toàn sáng tạo ra.

- Truyện của ông toát lên sự nhẹ nhàng, và lòng yêu thương đặc biệt dành cho con người, đượm vào đó là màu sắc của sự hư ảo và đầy thơ mộng, thể hiện sâu sắc niềm tin vào sự thắng lợi cuối cùng của cái tốt đẹp còn tồn tại ở trên thế gian.

>> Xem thêm: Soạn văn 6 Cánh diều

1.3 Câu 3 trang 17 SGK Ngữ văn lớp 6 tập 2)

Tham khảo ý kiến sau của nhà văn Nguyễn Tuân về truyện An-đéc-xen: “Một em nhỏ nào đã đọc qua truyện ngắn An-đéc-xen thì trọn đời không khi nào quên và dửng dưng với thơ ca, mộng ước, tình thương yêu và lòng công bằng.”

Hướng dẫn trả lời chi tiết

Ý kiến của nhà văn Nguyễn Tuân là hoàn toàn đúng đắn khi đưa ra nhận xét về văn chương của An-đéc-xen. Đây được coi như chính là suối nguồn bắt đầu của đạo đức, tình yêu thương con người sâu sắc trong xã hội, là những câu chuyện thấm đẫm ở trong đó là những giá trị nhân văn vô cùng sâu sắc mà các em nên tìm đọc để có thể thấu hiểu và có thể sống tốt hơn.

2. Soạn bài Cô bé bán diêm SGK Ngữ Văn lớp 6 cánh diều: Phần đọc hiểu

2.1 Những chi tiết nào cho biết thời gian và địa điểm em bé xuất hiện?

Câu trả lời chi tiết: 

Những chi tiết cho thấy thời gian và địa điểm việc em bé xuất hiện ở trong truyện:

- Thời gian em bé xuất hiện:

+ Vào một đêm giao thừa, khi ngoài trời đang rét mướt

+ Cửa sổ của mọi nhà đều sáng rực rỡ những ánh đèn và trong con phố sực nức mùi của ngỗng quay. Chả là đêm giao thừa mà!

- Địa điểm em bé xuất hiện: Góc tường giữa hai ngôi nhà, một cái xây lùi vào.

2.2 Hãy chú ý những hình ảnh hiện lên sau mỗi lần em bé quẹt que diêm trong phần 2.

Câu trả lời chi tiết: 

Những hình ảnh hiện lên sau mỗi lần em bé quẹt que diêm ở trong phần 2 của truyện:

- Lần thứ nhất xuất hiện của hình ảnh lò sưởi làm bằng sắt.

- Lần thứ 2 xuất hiện hình ảnh của chiếc bàn đầy đồ ăn.

- Lần thứ 3 xuất hiện hình ảnh của cây thông Nô-en.

- Lần thứ 4 xuất hiện hình ảnh của người bà đang mỉm cười.

- Lần thứ 5 xuất hiện hình ảnh hai bà cháu cùng nhau vụt bay lên trời cao.

2.3 Giấc mơ nào của em bé được thể hiện qua bức tranh này?

Câu trả lời chi tiết: 

Giấc mơ của em bé được thể hiện qua bức tranh này đó chính là mong muốn có được sống cùng với bà của mình như những ngày tháng ấm áp khi xưa.

2.4 Chú ý kết thúc của câu chuyện.

Câu trả lời chi tiết:

- Kết thúc của truyện là nỗi đau của một em bé có số phận vô cùng đáng thương, nhưng hiện thực lại vô cùng khắc nghiệt là cô bé đã chết ở trong cái đêm giao thừa lạnh lẽo ấy, em đã chết vì cái giá rét nhưng trên đôi môi vẫn luôn mỉm cười.

- Thông thường, khi cái chết đến đó sẽ là một nỗi đau thương vô hạn nhưng đối với riêng em bé, cái chết chính là một niềm hạnh phúc đặc biệt vì chính cái chết giúp cho em thoát khỏi được những nỗi khổ cực ở nơi trần gian và có thể trở về đoàn tụ cùng với người bà kính yêu của mình. Điều đó nhấn mạnh rõ nét hơn về một cuộc đời bất hạnh, cơ cực của một em bé có số phận đáng thương.

Khóa học DUO dành riêng cho các em bậc THCS từ nhà trường VUIHOC, các em sẽ được học cùng các thầy cô TOP trường điểm quốc gia với kinh nghiệm giảng dạy phong phú. Đăng ký học thử để được trải nghiệm buổi học trực tuyến hoàn toàn miễn phí nhé!

3. Soạn bài Cô bé bán diêm SGK Ngữ Văn lớp 6 cánh diều: Trả lời câu hỏi cuối bài 

3.1 Câu 1 trang 20 SGK Ngữ Văn lớp 6 tập 2 cánh diều

Thời gian, địa điểm diễn ra câu chuyện cho biết điều gì về cảnh ngộ của em bé?

Câu trả lời chi tiết:

Thời gian địa điểm diễn ra câu chuyện cho ta biết được cảnh ngộ đáng thương của cô bé:

- Thời gian diễn ra câu chuyện: vào đêm giao thừa, khi thời điểm đó nhà nhà đang sáng đèn để cùng nhau tận hưởng tiệc tùng, đón năm mới.

- Địa điểm diễn ra câu chuyện: ở trong một góc tường, em bé cô đơn ngồi nép thân mình giữa cái tiết trời ngày đông rét buốt.

=> Em bé có cảnh ngộ vô cùng bất hạnh và đáng thương khi phải rơi vào khoảnh khắc đáng lẽ ra đang được quay quần bên gia đình ấm cúng ngày giao thừa thì em lại phải chịu sự cô đơn ở nơi lạnh lẽo để có thể bán được những bao diêm.

3.2 Câu 2 trang 20 SGK Ngữ Văn lớp 6 tập 2 cánh diều

Hãy tìm những chi tiết hiện thực và mộng ảo mà nhà văn đã sáng tạo ra để khắc hoạ hoàn cảnh và mơ ước của cô bé bán diêm. Qua đó, em có nhận xét gì về nhân vật này?

Câu trả lời chi tiết: 

- Chi tiết hiện thực xuất hiện trong truyện mà nhà văn đã sáng tạo ra để khắc họa hoàn cảnh, ước mơ của cô bé bán diêm là:

+ Có bé sẽ không thể về nhà nếu như không bán được diêm vì cha sẽ đánh em;

+ Ở nhà thì cũng vẫn rét mặc dầu đã nhét những miếng giẻ rách vào các kẽ hở lớn trên vách nhưng gió vẫn rít.

→ Hoàn cảnh khó khăn, nghèo khổ đến cùng cực không có lối thoát của cô bé.

- Chi tiết mộng ảo mà nhà văn đã sáng tạo ra để khắc hoạ mơ ước của cô bé:

+ Lần thứ nhất: Hình ảnh lò sưởi bằng sắt. → Sưởi ấm cho cô bé, tránh cái rét

+ Lần thứ 2: Hình ảnh bàn ăn. → Cô bé được ăn no, thỏa mãn cái đói.

+ Lần thứ 3: Cây thông Nô-en → Có một tổ ấm, đón giao thừa giống như mọi người.

+ Lần thứ 4: Bà đang mỉm cười. → Tình yêu thương và sự che chở

+ Lần thứ 5: Hai bà cháu cùng nhau vụt bay lên cao. → Sự giải thoát cô bé thoát khỏi tình cảnh khốn khổ.

- Nhận xét về nhân vật: Cô bé bán diêm là một cô bé có hoàn cảnh đáng thương, tuy tuổi còn nhỏ nhưng đã phải tự mình đi lăn lộn kiếm sống. Hơn nữa, cô bé còn phải đi bán diêm giữa đêm giao thừa rét mướt nhưng không có một ai để ý đến em. Cô bé chỉ có những ước mơ khao khát nhỏ bé là có được một gia đình hạnh phúc quây quần bên những người mình yêu thương trong đêm giao thừa.

3.3 Câu 3 trang 20 SGK Ngữ Văn lớp 6 tập 2 cánh diều

Theo em, ý nghĩa của câu chuyện trên là gì?

Câu trả lời chi tiết:

Ý nghĩa của câu chuyện là thể hiện sâu sắc tấm lòng nhân ái, sự cảm thông của nhà văn đối với những số phận, cảnh đời bất hạnh, đặc biệt là những trẻ em nghèo khó, chịu nhiều đau khổ trong xã hội. Qua câu chuyện, nhà văn muốn gửi đến người đọc thông điệp đầy ý nghĩa: tình yêu thương, sự chia sẻ giữa con người với con người là giá trị cao đẹp trong cuộc sống. Đây không chỉ là lời nhắn nhủ dành riêng cho thế hệ hôm nay mà còn là bài học quý giá, trường tồn tại cho mọi thế hệ mai sau.

3.4 Câu 4 trang 20 SGK Ngữ Văn lớp 6 tập 2 cánh diều

Em hãy tìm một số chi tiết trong văn bản để chứng tỏ truyện Cô bé bán diêm có đặc điểm của truyện cổ tích (Gợi ý: kiểu nhân vật; cách kết thúc truyện; ý nghĩa;...).

Câu trả lời chi tiết:

Truyện Cô bé bán diêm mang đặc điểm của truyện cổ tích qua các chi tiết sau:

- Yếu tố kì ảo: Năm lần quẹt diêm hiện ra những hình ảnh đẹp.

- Kiểu nhân vật: Những người có đức tính hiền lành nhưng lại chịu nhiều bất hạnh.

- Ý nghĩa giáo dục: Truyện khuyên răn mọi người, không chỉ chúng ta mà cả thế hệ mai sau, hãy sống biết quan tâm, chia sẻ với những người xung quanh.

3.5 Câu 5 trang 20 SGK Ngữ Văn lớp 6 tập 2 cánh diều

Cảnh ngộ đau khổ và cái chết của cô bé bán diêm gợi cho em liên tưởng đến những bạn nhỏ bất hạnh hoặc kém may mắn nào trong cuộc sống? Hãy nêu một việc tốt mà em có thể làm để giúp đỡ các bạn ấy.

Câu trả lời chi tiết:

- Cảnh ngộ đau khổ và cái chết của cô bé bán diêm gợi cho em liên tưởng đến những bạn nhỏ có số phận bất hạnh ở làng trẻ em SOS, hoặc những bạn nhỏ bị cha mẹ bỏ rơi, những bạn nhỏ mồ côi cha mẹ không có nơi nương tựa hoặc những bạn nhỏ sống ở miền núi xa xôi không có điều kiện được học hành và ăn uống đầy đủ.

- Việc tốt mà em có thể làm để giúp đỡ các bạn ấy vượt qua khó khăn đó là:

+ Tổ chức cùng các bạn trong lớp quyên góp, thăm hỏi, trao quà cho các bạn nhỏ có hoàn cảnh khó khăn

+ Gom góp các loại sách vở sau mỗi năm học và quần áo không có sử dụng đến, đồ dùng học tập để tặng cho các bạn có hoàn cảnh khó khăn,…

Qua bài viết này, VUIHOC đã cung cấp cho các em chi tiết Soạn bài Cô bé bán diêm Ngữ Văn lớp 6 Cánh Diều. Hi vọng rằng những gợi ý, hướng dẫn của bài soạn có thể giúp các em nắm được những ý chính của bài học cũng như trau dồi được thêm nội dung kiến thức. Để học nhiều hơn các kiến thức của những môn học khác thì các em hãy nhanh tay truy cập vào website vuihoc.vn hoặc đăng ký khóa học với các thầy cô giáo của VUIHOC ngay bây giờ nhé!

>> Mời bạn tham khảo thêm: 

• Bài học đường đời đầu tiên
• Ông lão đánh cá và con cá vàng
• Thực hành Tiếng Việt trang 16