Soạn bài Ngọ Môn| Văn 9 tập 1 Chân trời sáng tạo

1. Soạn bài Ngọ Môn: Chuẩn bị 

Em muốn biết những thông tin gì khi đọc văn bản giới thiệu về một di tích lịch sử?

Khi đọc những văn bản giới thiệu về một di tích lịch sử thì em muốn biết thêm những thông tin:

• Vị trí địa lý của địa lý của di tích đó

• Diện tích của di tích

• Hoàn cảnh xây dựng, hoàn cảnh lịch sử của di tích đó

• Thời điểm di tích đó hình thành

• Đặc điểm của cấu trúc, hình dáng của cấu trúc đó

• Điểm đặc biệt trong kết cấu của cấu trúc

• Ý nghĩa lịch sử và văn hóa của di tích đó

2. Soạn bài Ngọ Môn: Trải nghiệm cùng văn bản 

2.1 Xác định cách trình bày thông tin của đoạn văn này

Đoạn văn này đã sử dụng cách trình bày thông tin theo trình tự không gian. Tác giả đã lựa chọn miêu tả toàn bộ đoạn văn theo trình tự miêu tả từ miêu tả tổng thể, miêu tả phần ở giữa, miêu tả trong lòng mỗi cánh chữ U, miêu tả các cánh cửa của Tả Dịch môn và miêu tả đến Hữu Dịch môn.

2.2 Theo tác giả bài viết, tên gọi lầu Ngũ Phụng bắt nguồn từ đâu?

Theo tác giả đã viết bài biết thì tên gọi lầu Ngũ Phụng bắt nguồn từ chính cấu trúc của phần trên lầu. Phần trên của lầu được tách ra khỏi bộ khung sườn, tạo thành chín bộ máy riêng biệt. Các bộ mái này có kích thước to nhỏ cao thấp khác nhau. Chính sự đặc biệt trong cấu trúc này đã tạo ra sự nhấp nhô của các hình khối, tạo ra cảm giác như nhìn thấy những con chim phượng đang cất cánh bay.

>> Xem thêm: Soạn văn 9 Chân trời sáng tạo

3. Soạn bài Ngọ Môn: Suy ngẫm và phản hồi 

3.1 Câu 1 trang 67 sgk văn 9/1 Chân trời sáng tạo

Văn bản Ngọ Môn thể hiện những đặc điểm nào của kiểu văn bản giới thiệu một di tích lịch sử? Dựa vào đâu mà em có thể xác định như vậy?

Những đặc điểm của văn bản Ngọ Môn khiến người đọc có thể xác định đây là một văn bản giới thiệu một di tích lịch sử:

- Cấu trúc của văn bản đã đầy đủ đặc điểm của cấu trúc văn bản thông tin giới thiệu về một di tích lịch sử:

• Phần Sapo đã giới thiệu được khái quát nội dung của bài viết và tạo ra được hứng với người đọc "Ngọ Môn là công trình kiến trúc ... cố đô Huế"

• Phần 1 giới thiệu sơ lược về di tích văn hóa lịch sử Ngọ Môn tại cố đô Huế “Ngọ Môn là cổng chính, cổng phía nam của Hoàng thành được xây dựng vào năm 1833 ... vị vua cuối cùng của Việt Nam vào ngày 30/8/1945."

• Phần 2 đã chi tiết được vào những phương diện khác nhau của Ngọ Môn. Bao gồm đặc điểm về kiến trúc, về những nét riêng trong trang trí,...tất cả những điều đó đã tạo nên giá trị riêng của Ngọ Môn nói riêng và kiến trúc cung đình Huế nói riêng  "Đặc điểm kiến trúc Ngọ Môn... Chúng được làm tương đối đơn giản, không cầu kì nhưng lại rất thanh thoát, đẹp mắt, có tính mĩ thuật cao."

• Phần 3 tác giả đã nhận xét về giá trị của di tích Ngọ Môn, qua đó đã thể hiện được thái độ và tình cảm của tác giả với di tích lịch sử này "Ngọ Môn là một tổng thể kiến trúc có vóc dáng đồ ... phong cảnh thiên nhiên và tình cảm, tâm hồn của người dân đất Việt nói chung, xứ Huế nói riêng”

- Đặc điểm hình thức của văn bản 

• Hệ thống các đầu mục bao gồm đặc điểm kiến trúc Ngọ Môn và nét riêng trong phong cách trang trí Ngọ Môn đã làm nổi bật được thông tin cơ bản có trong văn bản.

• Sử dụng có chọn lọc những từ ngữ thuộc chuyên ngành kiến trúc như cổng chính, nền cổng, mặt đình, công trình, đình cửa, cuốn vòng, xà ngang, xà dọc, lan can, men, cột,...hay những từ ngữ hay thấy có trong sách lịch sử như vua, triều đình, lễ thoái vị, Hoàng thành, lễ Ban Sóc,...

• Những từ ngữ xuất hiện trong bài rất giàu giá trị biểu cảm và miêu tả như đồ sộ, lối cuốn vòng, hình cung, gạch hoa đúc rỗng tráng men ngũ sắc, công phu, tỉ mỉ,...

• Kết hợp nhiều phương tiện phi ngôn ngữ như hình ảnh minh họa.

- Cách trình bày thông tin:

• Sử dụng phương pháp trình bày thông tin theo trình tự không gian từ kết cấu các cửa đến kết cấu bên trong của Ngọ Môn.

• Phương pháp trình bày thông tin theo các đối tượng phân loại, theo cấu trúc của hệ thống nền đài và hệ thống lầu Ngũ Phụng.

• Phương pháp trình bày thông tin theo mối quan hệ nhân giải, đã lý giải được tại sao lại được gọi là lầu Ngũ Phụng theo như lời truyền lại từ dân gian.

3.2 Câu 2 trang 68 sgk văn 9/1 Chân trời sáng tạo

Tìm phần văn bản thể hiện cách trình bày thông tin theo đối tượng phân loại. Cho biết căn cứ xác định và tác dụng của cách trình bày ấy đối với toàn bộ văn bản.

- Phần văn bản thể hiện cách trình bày thông tin theo đối tượng phân loại là “Về mặt kiến trúc, có thể chia tổng thể Ngọ Môn ra thành hai hệ thống: hệ thống nền đài ở dưới và hệ thống lầu Ngũ Phụng ở trên ... nên người ta đã xây thêm một nền lâu đài lồi cao 1,11 m để vừa tôn cao lầu lên, vừa tránh được mưa gió tạt vào trong lòng lầu..."

- Có thể xác định và tác dụng của cách trình bày ấy đối với toàn bộ văn bản dựa vào căn cứ:

• Nội dung của phần “Về mặt kiến trúc, có thể chia tổng thể Ngọ Môn ra thành hai hệ thống: hệ thống nền đài ở dưới và hệ thống lầu Ngũ Phụng ở trên” đã giới thiệu được khái quát tổng thể về kiến trúc phức tạp của di tích Ngọ Môn.

• Phần văn bản “nền lâu đài lồi cao 1,11 m để vừa tôn cao lầu lên, vừa tránh được mưa gió tạt vào trong lòng lầu..." đã giới thiệu được chi tiết hai phần chính của kiến trúc Ngọ Môn là hệ thống lầu Ngũ Phụng và hệ thống nền đài.

- Tác dụng của cách trình bày thông tin theo đối tượng phân loại là:

• Giúp người đọc vừa có thể hình dung được sơ lược tổng thể di tích vừa có thể cung cấp được những thông tin chính xác mà chi tiết về hệ thống kiến trúc của di tích Ngọ Môn.

• Những phần thông tin đó có tác dụng khiến cho những đặc điểm của di tích Ngọ Môn được rõ ràng hơn và khiến cho tác giả thực hiện được mục đích của văn bản là cung cấp những thông tin cần biết về di tích lịch sử Ngọ Môn.

Lộ trình khóa học DUO sẽ được thiết kế riêng cho từng nhóm học sinh, phù hợp với khả năng của các em cũng như giúp các em từng bước đạt điểm 9, 10 trong mọi bài kiểm tra.

3.3 Câu 3 trang 68 sgk văn 9/1 Chân trời sáng tạo

Nêu (những) loại phương tiện phi ngôn ngữ được sử dụng trong văn bản và vai trò của chúng trong việc cung cấp thông tin về di tích Ngọ Môn.

- Phương tiện phi ngôn ngữ được sử dụng trong văn bản là hình ảnh minh họa.

- Vai trò của hình ảnh minh họa trong việc cung cấp thông tin về di tích Ngọ Môn:

• Minh họa được nội dung thông tin đã được trình bày trong văn bản.

• Giúp cho độc giả có thể hình dung những chi tiết có trong văn bản dễ dàng, sinh động và cụ thể hơn.

• Hình ảnh có thể giúp cho người đọc hình dung dễ hơn về kiến trúc phức tạp của di tích Ngọ Môn.

• Phương tiện ngôn ngữ và phi ngôn ngữ trong văn bản Ngọ Môn có mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Hình ảnh đã minh họa trực quan cho thông tin và khiến cho các thông tin ngôn ngữ được thể hiện rõ ràng và dễ hiểu hơn.

3.4 Câu 4 trang 68 sgk văn 9/1 Chân trời sáng tạo

Phân tích mối quan hệ giữa nhan đề Ngọ Môn với các thông tin cơ bản của văn bản.

- Các thông tin cơ bản có trong văn bản bao gồm đặc điểm về cấu trúc của di tích Ngọ Môn và những nét riêng trong phong cách trang trí Ngọ Môn.

- Mối quan hệ giữa nhan đề Ngọ Môn với các thông tin cơ bản của văn bản:

• Chỉ qua nhan đề, người đọc có thể biết được khái quát những thông tin sẽ xuất hiện trong văn bản.

• Các thông tin cơ bản có trong văn bản đã góp phần giúp cho nội dung có trong đề bài được rõ ràng hơn.

3.5 Câu 5 trang 68 sgk văn 9/1 Chân trời sáng tạo

Em có nhận xét gì về vai trò của những thông tin chi tiết liên quan đến hệ nền đài và lầu Ngũ Phụng trong văn bản?

- Vai trò của những thông tin chi tiết liên quan đến hệ nền đài và lầu Ngũ Phụng trong văn bản:

• Cung cấp những thông tin cơ bản về kiến trúc của Ngọ Môn về hệ nền đài và lầu Ngũ Phụng.

• Những thông tin xuất hiện đầy đủ bao gồm kích thước, hình dáng và cấu trúc của nền đài. Kiến trúc năm cửa và chất liệu của Ngọ Môn. Lý giải thêm lý do tại sao lại đặt tên là lầu Ngũ Phụng.

Qua bài viết trên, Vuihoc đã mang đến cho các em Soạn bài Ngọ Môn| Văn 9 tập 1 Chân trời sáng tạo. Hy vọng qua bài viết này các em sẽ có thêm những gợi ý và hướng dẫn trọng điểm cho tác phẩm, giúp các em hiểu tác phẩm một cách chi tiết hơn. Để bổ sung thêm nhiều kiến thức bổ ích với các chủ đề cũng như nội dung khác nhau, các em hãy thường xuyên theo dõi các bài viết mới nhất của Vuihoc nhé!

>> Mời bạn tham khảo thêm: 

• Viết bài văn nghị luận phân tích một tác phẩm văn học
• Ôn tập trang 54
• Vườn quốc gia Cúc Phương