Soạn bài Viết bài văn thuyết minh về một danh lam thắng cảnh hay di tích lịch sử| SGK Ngữ Văn lớp 9 tập 2 Chân trời sáng tạo

1. Soạn bài Viết bài văn thuyết minh về một danh lam thắng cảnh hay di tích lịch sử l SGK Ngữ Văn lớp 9 tập 2 Chân trời sáng tạo: Phần phân tích kiểu văn bản 

1.1 Câu 1 trang 133 SGK Ngữ Văn lớp 9 tập 2 Chân trời sáng tạo 

Xác định bố cục của bài viết và nội dung chính của từng phần.

Câu trả lời chi tiết:

- Phần mở Bài: là đoạn 1: Nội dung nhằm giới thiệu di tích.

- Phần thân bài: là 9 đoạn tiếp theo của bài viết: Nội dung nhằm trình bày những thông tin về di tích.

- Phần kết bài: Các đoạn còn lại của bài viết: Đưa ra những đánh giá khái quát về di tích và đưa ra những lời mời gọi tham quan.

1.2 Câu 2 trang 133 SGK Ngữ Văn lớp 9 tập 2 Chân trời sáng tạo 

Chỉ ra các cách trình bày thông tin ở trong một bài viết và tác dụng của việc sử dụng kết hợp các cách trình bày ấy.

Câu trả lời chi tiết:

Cách trình bày thông tin cần sử dụng sự kết hợp giữa ngôn ngữ và các phương tiện trực quan để thể hiện nội dung một cách sinh động, dễ hiểu. Việc kết hợp này giúp người đọc theo dõi nội dung một cách dễ dàng, nhanh chóng tiếp cận và nắm bắt thông tin một cách hiệu quả hơn. Hình ảnh, biểu đồ, bảng biểu cùng ngôn ngữ sẽ tạo nên sự tương tác trực quan, từ đó nâng cao hiệu quả truyền tải thông tin. Sự phối hợp giữa các phương tiện này giúp thông tin trở nên hấp dẫn và rõ ràng hơn đối với người đọc. 

>> Xem thêm: Soạn văn 9 Chân trời sáng tạo

1.3 Câu 3 trang 133 SGK Ngữ Văn lớp 9 tập 2 Chân trời sáng tạo 

Người viết sử dụng loại phương tiện phi ngôn ngữ nào? Em có nhận xét gì về vai trò của phương tiện này?

Câu trả lời chi tiết:

* Người viết đã sử dụng những loại phương tiện phi ngôn ngữ đó là phương tiện qua hình ảnh, số liệu. 

* Vai trò của các phương tiện này nhằm mục đích bổ sung thông tin:

- Phương tiện hình ảnh: Nhằm mục đích minh họa trực quan lại các khái niệm, sự vật, giúp cho người đọc có thể dễ hình dung và dễ ghi nhớ hơn.

- Phương tiện số liệu: cung cấp những loại thông tin một cách cụ thể, chính xác, tăng thêm tính thuyết phục cho văn bản.

=> Phương tiện hình ảnh và số liệu giúp người đọc có thể hiểu rõ hơn về các khái niệm có ý nghĩa đầy sự phức tạp hoặc trừu tượng.

1.4 Câu 4 trang 133 SGK Ngữ 2 Chân trời sáng tạo 

Người viết đã thuyết minh chi tiết về (những) yếu tố nào trong quần thể di tích? Từ đó, em rút ra lưu ý gì về cách lựa chọn, trình bày thông tin đối với kiểu bài thuyết minh về một danh lam thắng cảnh hay một di tích lịch sử?

Câu trả lời chi tiết:

* Người viết đã thuyết minh chi tiết về (những) yếu tố trong quần thể di tích là: Nhà bia, phần mộ và khu miếu thờ

*Khi lựa chọn và trình bày thông tin cho bài thuyết minh về một danh lam thắng cảnh hoặc di tích lịch sử, cần lưu ý một số điểm quan trọng sau:

- Trước hết, hãy chọn lọc những thông tin tiêu biểu, nổi bật, nhằm thể hiện rõ giá trị văn hóa, lịch sử của danh lam hoặc di tích đó. Nên tránh đưa vào những thông tin không liên quan, lan man, làm mất trọng tâm của bài viết.

- Ngôn ngữ cần rõ ràng, mạch lạc và dễ hiểu, giúp người đọc dễ dàng nắm bắt nội dung. Bên cạnh đó, thông tin nên được sắp xếp theo một trật tự logic và khoa học để đảm bảo mạch thông tin liền mạch và dễ theo dõi.

- Ngoài ra, cần sử dụng các phương tiện phi ngôn ngữ như hình ảnh, sơ đồ, biểu đồ để minh họa và làm cho thông tin trở nên trực quan hơn.

1.5 Câu 5 trang 133 SGK Ngữ Văn lớp 9 tập 2 Chân trời sáng tạo 

Xác định yếu tố miêu tả, biểu cảm được sử dụng trong bài viết và nêu tác dụng của việc sử dụng kết hợp các yếu tố ấy.

Câu trả lời chi tiết:

- Yếu tố miêu tả: Mỗi gian điện thờ trong khu miếu được ngăn cách bởi những khoảng sân lộ thiên, gọi là sân thiên tỉnh (hay giếng trời). Công trình mang đậm phong cách kiến trúc thời nhà Nguyễn, với những chi tiết chạm khắc tinh xảo trên gỗ và đá, kết hợp cùng nghệ thuật khảm sành sứ công phu. Hai màu sắc chính của khu vực là đỏ và vàng, không chỉ tạo nên sự nổi bật mà còn mang tính biểu tượng cao, góp phần làm tăng thêm vẻ đẹp cổ kính và uy nghiêm cho tổng thể kiến trúc. 

- Yếu tố biểu cảm: Những yếu tố biểu cảm đó góp phần tạo nên sức hấp dẫn và vẻ đẹp cổ kính cho khu miếu thờ. Chính sự kết hợp hài hòa giữa không gian, màu sắc và các chi tiết kiến trúc tinh tế đã mang đến cảm giác trang nghiêm, thanh tịnh, khiến người xem dễ dàng cảm nhận được giá trị tinh thần mà khu miếu thờ ẩn chứa. Sự cổ kính ấy không chỉ thu hút về mặt thẩm mỹ, mà còn làm tăng thêm ý nghĩa văn hóa và lịch sử của di tích, khiến người ta trân trọng và yêu mến.

- Tác dụng của việc sử dụng các yếu tố trên:  Việc kết hợp hài hòa giữa yếu tố miêu tả và biểu cảm làm tăng tính sinh động, hấp dẫn cho bài văn, giúp người đọc hiểu rõ hơn về giá trị và ý nghĩa của khu miếu thờ. Sự đan xen giữa miêu tả chi tiết kiến trúc và cảm xúc sâu lắng không chỉ làm nổi bật giá trị văn hóa và kiến trúc của di tích, mà còn khơi gợi sự trân trọng và yêu mến trong lòng người đọc. Nhờ vậy, khu miếu thờ hiện lên sống động, giàu ý nghĩa và gắn bó chặt chẽ với cảm nhận của độc giả.

Lộ trình khóa học DUO dành riêng cho cấp THCS sẽ được thiết kế riêng cho từng em học sinh, phù hợp với khả năng của các em cũng như giúp các em từng bước tăng 3 - 6 điểm trong bài thi của mình.

2. Soạn bài Viết bài văn thuyết minh về một danh lam thắng cảnh hay di tích lịch sử l SGK Ngữ Văn lớp 9 tập 2 Chân trời sáng tạo: Phần thực hành viết 

Hưởng ứng tuần lễ văn hoá - du lịch do Sở Du lịch địa phương tổ chức, lớp em thực hiện một trang thông tin giới thiệu về những điểm đến của quê hương. Em hãy viết bài văn thuyết minh (khoảng 600 chữ) giới thiệu một di tích lịch sử của quê hương.

Câu trả lời chi tiết:

Việt Nam tự hào sở hữu nhiều kỳ quan thiên nhiên và di tích mang đậm dấu ấn tâm linh, đặc biệt là những công trình Phật giáo. Một trong những danh lam thắng cảnh nổi tiếng, hòa quyện giữa vẻ đẹp thiên nhiên và giá trị Phật giáo, chính là chùa Hương. Đây không chỉ là một điểm đến tâm linh mà còn là một trong những di tích văn hóa – lịch sử cấp Quốc gia vô cùng đặc sắc của nước ta.

Chùa Hương là một quần thể bao gồm nhiều ngôi chùa, đền, và hang động tuyệt đẹp, được bao quanh bởi thiên nhiên hùng vĩ, nằm bên dòng sông Đáy, thuộc xã Hương Sơn, huyện Mỹ Đức, thành phố Hà Nội. Với vị trí đắc địa và vẻ đẹp tự nhiên kỳ vĩ, chùa Hương không chỉ thu hút du khách bởi cảnh sắc mà còn vì sự linh thiêng, cổ kính của khu di tích. Nơi đây đã trở thành điểm hành hương quen thuộc của hàng triệu phật tử và du khách mỗi năm, đặc biệt là trong dịp lễ hội chùa Hương – một lễ hội lớn và có ý nghĩa quan trọng trong đời sống văn hóa tâm linh của người dân Việt Nam.

Về thời gian hình thành, chùa Hương được xây dựng vào cuối thế kỷ XVIII, dưới thời vua Lê và chúa Trịnh, khi chúa Trịnh Sâm còn tại vị. Tuy nổi tiếng với quần thể đền, chùa và cảnh sắc phong phú, nhưng điều thú vị là chùa Hương tại Hà Nội không phải là ngôi chùa Hương Tích gốc. Phiên bản gốc của chùa Hương thực sự nằm tại tỉnh Hà Tĩnh, và chùa Hương tại Hà Nội chỉ là một phiên bản tái hiện. Dù vậy, chùa Hương vẫn mang giá trị tinh thần sâu sắc và được tôn vinh như một biểu tượng của Phật giáo và văn hóa Việt Nam.

Theo ghi chép lịch sử, việc xây dựng chùa Hương tại Hà Nội bắt nguồn từ mối lo lắng của chúa Trịnh dành cho các phi tần. Mỗi dịp trẩy hội chùa Hương, con đường từ kinh đô đến ngôi chùa gốc ở Hà Tĩnh khá xa xôi, khiến chúa Trịnh không yên tâm khi các phi tần của mình phải di chuyển một quãng đường dài như vậy. Vì thế, chúa Trịnh đã quyết định cho xây dựng thêm một ngôi chùa Hương khác tại vùng núi Hà Sơn Bình (ngày nay là huyện Mỹ Đức, Hà Nội). Điều này không chỉ giải quyết vấn đề khoảng cách mà còn tạo nên một ngôi chùa Hương mới, với cảnh sắc thơ mộng và kỳ ảo, trở thành điểm hành hương nổi tiếng cho các phật tử và du khách.

Chùa Hương ngày nay nổi bật với sự giao thoa hài hòa giữa vẻ đẹp thiên nhiên kỳ vĩ và không gian tâm linh huyền bí, thiêng liêng. Ngay từ ấn tượng đầu tiên khi đến thăm, du khách sẽ bị cuốn hút bởi vẻ đẹp yên bình của suối Yến, dòng suối nhẹ nhàng chảy dài, như dẫn lối vào thế giới tâm linh. Từ bến Trò, khách sẽ di chuyển qua một đoạn suối để đến đền Trình, nơi thuộc quần thể chùa Hương. Tại đây, người dân và du khách thường dâng hương để báo cáo với thần Tướng về chuyến hành hương của mình.

Tiếp tục xuôi thuyền trên suối Yến, du khách sẽ trải nghiệm khoảng thời gian một tiếng rưỡi, trôi dọc theo dòng nước êm đềm, hai bên bờ suối là những dãy núi đá vôi kỳ thú, những hòn đá với hình dáng độc đáo trải dài tạo nên cảnh sắc thiên nhiên tuyệt đẹp. Khi đến khu vực chính của chùa Hương, du khách sẽ được chiêm ngưỡng hai khu vực đặc biệt: chùa Ngoài và chùa Trong, mỗi nơi mang vẻ đẹp riêng biệt, đóng góp vào sự linh thiêng và huyền bí của quần thể chùa Hương.

Chùa Ngoài, hay còn gọi là chùa Thiên Trù, nằm tại chân núi Hà Sơn Bình, nổi bật với kiến trúc “Ngũ môn tam cấp” độc đáo. Khuôn viên chùa rộng rãi, với nhiều công trình kiến trúc linh thiêng. Khi bước sâu vào khu vực chính, du khách sẽ đến Tam Bảo, nơi thờ Phật và là địa điểm để dâng lễ, dâng hương. Qua khỏi Tam Bảo, sẽ là khu vực điện thờ thánh mẫu, gác tàng thư, nhà Tổ và tháp Thiên Thủy – những điểm nhấn quan trọng trong tổng thể kiến trúc của chùa Ngoài. Đoạn đường từ chùa Ngoài lên đến chùa Trong, nằm trên đỉnh núi, dài khoảng 2-3 km. Du khách có thể lựa chọn đi bộ hoặc đi cáp treo, tùy vào sức khỏe và sở thích cá nhân. Con đường dẫn lên chùa Trong chủ yếu là đường đất, có nhiều bậc thang và quanh co, tạo nên cảm giác hành hương thực sự. Trên đoạn đường này, du khách cũng sẽ đi qua nhiều ngôi chùa nhỏ khác như chùa Giải Oan, chùa Hinh Bồng, chùa Tiên,..., tất cả đều có vẻ đẹp riêng biệt, góp phần làm nên không gian linh thiêng và huyền bí.

Khác với chùa Thiên Trù, chùa Trong – hay còn được biết đến với tên gọi "Nam Thiên đệ nhất động" – không phải là công trình do con người xây dựng mà là một kiệt tác tự nhiên được thiên nhiên ban tặng. Chùa Trong nằm trong hang động Hương Sơn, một hang động hùng vĩ và huyền ảo. Khi bước qua chính diện cửa động, du khách sẽ đến nơi thờ Phật chính, nơi đặt tượng Phật Bà Quan Âm. Đi sâu hơn vào trong hang động, ta sẽ khám phá thêm nhiều hòn đá mang hình dáng gần gũi với đời sống con người như hòn Đụn gạo, núi Cô, núi Cậu,... Những hình thù này không chỉ độc đáo mà còn tăng thêm sự thiêng liêng cho không gian chùa Trong, tạo nên cảm giác như đang lạc vào một thế giới khác – một nơi giao thoa giữa đất trời và con người.

Với những vẻ đẹp kỳ ảo như vậy, chùa Hương nhờ đó đã trở thành một trong những điểm đến du lịch tâm linh nổi tiếng của nhiều du khách ở cả trong và ngoài nước, vào mỗi dịp lễ hội chùa Hương đến, vào ngày mùng 6 tháng Chạp Âm Lịch hàng năm, không khí chùa Hương càng trở nên nhộn nhịp hơn, cùng với nhiều hoạt động văn hóa tâm linh truyền thống như hát chèo, hát quan họ ở trên suối Yến. Không chỉ vậy, chùa Hương cũng chính là một nhân chứng của lịch sử vĩ đại, chứng kiến những thăng trầm thay đổi của nhiều triều đại phong kiến Việt Nam, chiến tranh trong suốt ba thế kỷ, trong thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp. Ngoài ra, chùa Hương cũng đóng góp một phần quan trọng không nhỏ giúp cho ngành du lịch tại nơi đây ngày càng phát triển, giúp mang lại những nguồn lợi khổng lồ đem tới cho người dân.

Có thể nói rằng, quần thể di tích chùa Hương chính là sự hội tụ vô cùng khéo léo và đặc biệt của những vẻ đẹp thiên nhiên, tạo hóa cùng kết hợp cùng với vẻ đẹp tâm linh, hơi thở của Phật giáo, du khách vừa có thể được chiêm ngưỡng những vẻ đẹp mà lại vừa có thể được như sống chậm lại, thư thái, bình yên tại mảnh đất linh thiêng này.

Qua bài viết này, VUIHOC đã cung cấp cho các em chi tiết Soạn bài Viết bài văn thuyết minh về một danh lam thắng cảnh hay di tích lịch sử trong sách giáo khoa Ngữ văn Chân trời sáng tạo lớp 9 tập 2. Hi vọng rằng những gợi ý, hướng dẫn của bài soạn có thể giúp các em nắm được những ý chính của bài học cũng như trau dồi được thêm nội dung kiến thức. Để học nhiều hơn các kiến thức của những môn học khác thì các em hãy nhanh tay truy cập vào website vuihoc.vn hoặc đăng ký khóa học với các thầy cô giáo của VUIHOC ngay bây giờ nhé!

>> Mời bạn tham khảo thêm: 

• Kí ức tuổi thơ
• Thực hành tiếng Việt trang 128
• Sông Đáy