Soạn bài Lão Hạc| Văn 12 tập 1 Chân trời sáng tạo

1. Soạn bài Lão Hạc: Chuẩn bị 

1.1 Tìm hiểu về tác giả Nam Cao và tác phẩm Lão Hạc 

a) Tác giả Nam cao

- Nam Cao (1917- 1951) có tên khai sinh là Trần Hữu Tri.

- Quê quán: làng Đại Hoàng, phủ Lý Nhân (nay thuộc xã Hòa Hậu, huyện Lý Nhân), địa phận tỉnh Hà Nam.

- Cuộc đời và sự nghiệp sáng tác:

+ Năm 1941, ông có tập truyện đầu tay mang tên Đôi lứa xứng đôi, tên trong bản thảo là Cái lò gạch cũ được nhiều người đón nhận, sau đó đã được đổi tên thành Chí Phèo.

+ Tháng 4 năm 1943, Nam Cao đã gia nhập Hội Văn hóa cứu quốc và ông là một trong số những thành viên đầu tiên

+ Đến năm 1946, ông ra Hà Nội và hoạt động trong Hội Văn hóa Cứu quốc.

+ Năm 1950 Nam Cao làm việc tại Hội Văn nghệ Việt Nam và làm việc tại toà soạn tạp chí Văn nghệ.

+ Ông được nhà nước trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật vào năm 1996.

+ Những tác phẩm tiêu biểu: Chí Phèo, Con mèo, Cái chết của con Mực,…

- Phong cách sáng tác: Ông là một nhà văn hiện thực vô cùng xuất sắc viết về người nông dân nghèo đói bị vùi dập và những người trí thức có cuộc sống nghèo khổ, mòn mỏi và bế tắc trong xã hội cũ.

b) Tác phẩm Lão Hạc

- Văn bản thuộc thể loại Truyện ngắn.

 - Lão Hạc được đăng báo lần đầu tiên vào năm 1943. Là truyện ngắn xuất sắc về người nông dân ở trong xã hội phong kiến của Nam Cao.

- Phương thức biểu đạt: Tự sự, miêu tả và biểu cảm.

- Bố cục:

+ Phần 1: Từ đầu tới “cũng xong”: Lão Hạc kể về chuyện bán chó và nhờ ông giáo hai việc.

+ Phần 2: Tiếp theo tới “đáng buồn”: Cuộc sống của lão sau khi đã bán chó.

+ Phần 3: Còn lại: Cái chết đau đớn của lão Hạc.

- Giá trị nội dung: Qua đoạn trích tác giả đã thể hiện được sự chân thực và cảm động về số phận đau thương của người nông dân ở trong xã hội phong kiến cũ và ca ngợi những phẩm chất vô cùng cao quý của họ. Đồng thời cũng cho thấy được sự yêu thương trân trọng của Nam Cao đối với những người nông dân có số phận như thế.

- Giá trị nghệ thuật: Nam Cao đã thể hiện được tài năng nghệ thuật của mình trong việc miêu tả tâm lí nhân vật cùng với cách kể chuyện giản dị, tự nhiên chân thực và giọng điệu linh hoạt, tình huống độc đáo.

1.2 Trả lời câu hỏi chuẩn bị 

Hãy hình dung khi con người bị rơi vào tình cảnh nghèo đói và túng quẫn, họ sẽ có cách phản ứng ra sao?

Lời giải:

Đói nghèo cũng là một nguyên nhân cơ bản dẫn tới phát sinh những tệ nạn xã hội như: cờ bạc và trộm cắp,... gây ra hậu quả và tác động tiêu cực tới an ninh trật tự và an toàn xã hội. Khi con người bị rơi vào tình cảnh nghèo đói và túng quẫn thì họ sẽ dễ bị tha hoá và trở thành một kẻ lưu manh.

>> Xem thêm: Soạn văn 12 Chân trời sáng tạo 

2. Soạn bài Lão Hạc: Đọc văn bản 

2.1 Câu chuyện trong đoạn này được kể thông qua điểm nhìn của ai?

Lời giải:

- Câu chuyện trong đoạn này được kể thông qua điểm nhìn của nhân vật “ông giáo” và người kể xưng “tôi”.

2.2 Đây là lời kể của nhân vật nào?

Lời giải:

- Đây là lời kể của nhân vật “ông giáo”.

2.3 Bạn nghĩ như thế nào về tình cảm và thái độ của Lão Hạc dành cho con thông qua đoạn văn này?

Lời giải:

- Lão Hạc quyết tâm giữ lại mảnh vườn cùng với ngôi nhà của mình cho thằng con trai

=> Lão là một người cha rất thương yêu con, muốn dành tất cả những thứ tốt đẹp nhất cho con trai của mình.

2.4 Đoạn văn này cho thấy Lão Hạc là con người như thế nào?

Lời giải:

- Đoạn văn này đã cho thấy Lão Hạc là một người rất giàu tình yêu thương và có trái tim vô cùng  nhân hậu. Lão đã cảm thấy hết sức đau đớn và cắn dứt lương tâm vì đã lỡ lừa “Cậu Vàng”- một chú chó trung thành của Lão.

2.5 Đây là lời của nhân vật “tôi” hay là của lão Hạc?

Lời giải:

-  Đây chính là lời của nhân vật “tôi”

2.6 Bạn có đồng tình với suy nghĩ của ông giáo về nhân vật lão Hạc trong đoạn này?

Lời giải:

- Em đồng tình với suy nghĩ của ông giáo về lão Hạc ở trong đoạn này vì ai rơi vào cảnh khốn cùng thì họ cũng sẽ làm những hành động trái với lương tâm và trái với đạo đức của mình.

3. Soạn bài Lão Hạc: Sau khi đọc 

3.1 Câu 1 trang 39 SGK Văn 12 tập 1 Chân trời sáng tạo 

Tóm tắt lại cốt truyện Lão Hạc

Lời giải:

Lão Hạc là một người nông dân vô cùng nghèo khổ. Lão có một người vợ nhưng đã mất sớm, lão một mình gà trống nuôi con, nhưng vì nghèo không có đủ tiền cưới vợ nên con trai lão đã quẫn trí bỏ nhà đi đồn điền cao su, trước khi đi thì con trai lão đã gửi gắm cho lão một con chó, lão rất yêu quý nó nên đặt tên cho nó là cậu Vàng. Một mình lão phải tự lo liệu mọi việc để mưu sinh. Sau trận ốm thập tử nhất sinh, nhà lão chẳng còn gì nữa, lão đành phải bán đi cậu Vàng - con chó mà lão đã hết mực thương yêu như con trai mình. Lão mang hết số tiền bán chó cùng với tiền dành dụm được từ việc bán mảnh vườn gửi nhờ ông giáo. Sau đó lão kiếm được cái gì thì ăn nấy. Rồi lão âm thầm xin Binh Tư một ít bả chó để có thể tự kết liễu cuộc đời mình bằng chỗ bả chó đó. Cái chết của lão thật sự đau đớn và khủng khiếp. Không một ai biết được nguyên nhân cái chết đau đớn của lão trừ ông giáo và Binh Tư.

3.2 Câu 2 trang 39 SGK Văn 12 tập 1 Chân trời sáng tạo

Nêu một số nét tính cách nổi bật của nhân vật lão Hạc và cho biết:

a. Lão Hạc tiêu biểu cho tầng lớp gì ở trong xã hội đương thời?

b. Hoàn cảnh sống đã tác động ra sao đến số phận và tính cách của nhân vật?

Lời giải:

a. Lão Hạc là hình tượng tiêu biểu cho số phận vô cùng đau khổ và bi thảm của người nông dân Việt Nam vào trước cách mạng. Dù trong hoàn cảnh nghèo khó thì ông vẫn giữ được phẩm chất của một người nông dân với sự chất phát và hiền lành.

b. - Một lão nông già yếu và cô đơn → tình cảnh rất bi đát 

- Vì nghèo, lão dự định sẽ bán đi cậu Vàng – kỉ vật của anh con trai, một người bạn thân thiết của bản thân mình - và chọn lựa con đường kết thúc cho mình.

→ Dù hoàn cảnh sống có khốn cùng tới đâu, lão Hạc vẫn giữ cho mình được phẩm chất tốt đẹp và cốt cách sáng ngời. 

Sổ tay Ngữ Văn tổng hợp các tips học văn hiệu quả giá chỉ bằng một cốc trà sữa. Nhanh tay đặt hàng thôi bạn ơi!!!

3.3 Câu 3 trang 39 SGK Văn 12 tập 1 Chân trời sáng tạo

Xác định ngôi kể, điểm nhìn và chỉ ra những tác dụng của cách sử dụng ngôi kể cùng với điểm nhìn đó trong văn bản.

Lời giải:

- Kể dựa trên ngôi thứ nhất và điểm nhìn từ ông giáo. 

→ Như thế sẽ tạo cảm giác câu chuyện gần gũi hơn, chân thực hơn và người đọc cũng có thể nhập cuộc, chia sẻ cảm giác cùng với các nhân vật, người đọc có cảm giác như mình đang được trực tiếp nghe ông giáo ngồi ngay bên cạnh kể về câu chuyện cũng như hiểu rõ được tất cả những cảm giác của ông giáo. Câu chuyện dẫn dắt vô cùng tự nhiên, linh hoạt, ko cần tuân theo bất cứ trật tự thời gian, không gian, có thể kết hợp giữa tự sự và trữ tình, phản ánh và bộc lộ được cảm xúc...

3.4 Câu 4 trang 39 SGK Văn 12 tập 1 Chân trời sáng tạo

Bạn suy nghĩ như thế nào về cái chết của lão Hạc? Vì sao một người gần gũi và thân tình với lão Hạc như nhân vật ông giáo mà vẫn có khi không hiểu hoặc hiểu lầm lão Hạc?

Lời giải:

- Lão Hạc chết là do lão muốn dành dụm số tiền còn lại cho con. Một tình thương con vô cùng cao cả, cũng chính tình yêu con ấy đã tạo sức hút cho tử thần và muốn lôi kéo Lão Hạc đi. Vì thế mà lão quyết không ăn vào số tiền dành dụm cho con mình để cưới vợ, mà ông kiếm được gì thì ăn nấy, rồi khi không còn gì để ăn, có lẽ cũng là lúc cánh cửa của tử thần đã rất rộng mở để đón lão, lão đến nhờ ông giáo giúp gửi tiền gửi lại cho con lão. Xong xuôi mọi việc thì lão quyết định đi qua cánh cửa tử thần bằng cách xin bả chó của binh tư để có thể tự kết liễu mình. Qua đó ta có thể thấy được lòng yêu con cực kì đáng quý trọng của Lão Hạc, vì yêu con mà có thể bỏ cả tính mạng để cho con mình được sống một cuộc sống hạnh phúc.

- Khi thấy Lão Hạc xin bả chó của Binh Tư, ông giáo đã hiểu lầm rằng Lão Hạc muốn từ bỏ nhân cách và đối mặt với đói khổ. Tuy nhiên, ông giáo đã cảm thấy sự đau lòng và thấu hiểu: Lão Hạc bị cuốn vào nghề trộm chó để có thể tồn tại và ông giáo tự hỏi làm sao một người tốt như Lão Hạc có thể suy thoái đạo đức tới mức này.

3.5 Câu 5 trang 39 SGK Văn 12 tập 1 Chân trời sáng tạo

Đọc đoạn văn sau đó cho biết

a. Đoạn văn là lời của ai với ai, trong trường hợp như thế nào và với mục đích gì?

b. Tinh thần “cố tìm mà hiểu" “những người quanh ta" có ý nghĩa và tác dụng gì đối với chính nhà văn Nam Cao ở trong trường hợp ông viết Lão Hạc?

Lời giải:

a. Đoạn văn phía trên chính là dòng suy nghĩ của nhân vật ông giáo ở trong truyện ngắn "Lão Hạc" của tác giả Nam Cao.

Suy nghĩ đó được diễn ra ở trong hoàn cảnh: 

+ Kể cho vợ nghe về việc Lão Hạc đã sang nhờ ông giáo giữ toàn bộ tiền và tài sản cho con và gửi tiền làm ma sau này khi lão Hạc chết và lời đề nghị muốn giúp đỡ của ông giáo đối với Lão Hạc

b. Là con người, ai cũng có những nỗi khổ tâm của riêng mình. Khi chúng ta “cố mà tìm hiểu" “những người quanh ta" sẽ cho chúng ta thấy được cách nhìn vị tha hơn về những người xung quanh, ta nên có cái nhìn thật thấu hiểu và đồng cảm với số phận khổ đau của họ.

3.6 Câu 6 trang 39 SGK Văn 12 tập 1 Chân trời sáng tạo

Đọc Lão Hạc, bạn có nhận xét như thế nào về cuộc sống của người dân nghèo tại những vùng nông thôn Việt Nam vào trước Cách mạng tháng Tám năm 1945?

Lời giải

Đọc tác phẩm, người ta thấy được cả không khí ngột ngạt mà người nông dân Việt Nam vào thời trước Cách Mạng tháng Tám phải chịu đựng. Và ở giữa cái guồng quay tàn nhẫn đó, có những con người và những thân phận đang cố chới với để thoát khỏi dòng đời một cách đầy tuyệt vọng. Hình ảnh của lão Hạc gợi trong ta những ký ức buồn đau của thảm cảnh 2 triệu người bị chết đói vào năm 1945 trước khi cách mạng tháng Tám nổ ra.

3.7 Câu 7 trang 39 SGK Văn 12 tập 1 Chân trời sáng tạo

Theo em, tác phẩm Lão Hạc của Nam Cao được viết dựa trên phong cách lãng mạn hay là phong cách hiện thực? Căn cứ vào đâu mà bạn khẳng định được như vậy?

Lời giải:

- Tác phẩm Lão Hạc của Nam Cao được viết dựa trên phong cách hiện thực

- Văn bản đã phản ánh được hiện trạng xã hội Việt Nam vào trước Cách mạng tháng tám. Người nông dân đã bị đẩy vào bước đường cùng.

Bài viết đã hướng dẫn vô cùng chi tiết cách Soạn bài Lão Hạc| Văn 12 tập 1 Chân trời sáng tạo. Thông qua phần soạn bài này, các em có thể nhìn thấy số phận của những người nông dân vào thời trước Cách mạng tháng Tám cũng như phẩm chất hiền lành, thiện lương của nhân vật Lão Hạc.

Ngoài phần soạn phía trên, nếu cần tham khảo thêm về nhiều bài soạn văn khác hoặc bài soạn khác trong những môn học khác thì em phải nhanh tay truy cập vào website chính thức của VUIHOC chính là vuihoc.vn để đăng ký cho mình liền một khoá học thật nhanh chóng và được nghe giải đáp thắc mắc trực tiếp từ thầy cô giáo có trình độ và chuyên môn cao của VUIHOC nhé!

>> Mời bạn tham khảo thêm: 

• Tiếng thu
• Viết bài văn nghị luận so sánh, đánh giá hai tác phẩm thơ
• Ôn tập trang 28