1. Soạn bài Gấu con chân vòng kiềng cánh diều: Chuẩn bị

1.1 Khi đọc văn bản Gấu con chân vòng kiềng

- Câu chuyện kể về một chú gấu con có đôi chân vòng kiềng, chú bị các bạn trêu chọc vì đôi chân khác biệt của mình. Cậu bé cảm thấy buồn và tự ti, nhưng sau khi được mẹ an ủi và giải thích, cậu đã hiểu ra rằng đôi chân vòng kiềng không phải là điều đáng xấu hổ mà là một nét đặc biệt của gia đình gấu. Cậu đã lấy lại sự tự tin và vui vẻ trở lại rừng.

- Những yếu tố tự sự, miêu tả trong văn bản:

+ Yếu tố tự sự: Câu chuyện được kể theo trình tự thời gian, từ khi gấu con đi dạo trong rừng, bị trêu chọc, đến khi được mẹ an ủi và cuối cùng là lấy lại sự tự tin. 

•  Gấu con đi dạo trong rừng nhặt quả thông và bị quả rơi trúng đầu nên ngã.

•  Sáo, đàn thỏ trêu chọc đôi chân vòng kiềng của gấu.

• Gấu trở về nhà mách mẹ và được mẹ khuyên nhủ.

• Gấu luống cuống, vướng chân và ngã nghe cái bộp.

• Gấu con, gấu ông, gấu mẹ, gấu bố chân vòng kiềng

+ Yếu tố miêu tả: Tác giả sử dụng nhiều từ ngữ gợi hình, sinh động để miêu tả cảnh vật, nhân vật và cảm xúc của gấu con. Ví dụ: "đôi chân vòng kiềng", "tủi thân", "vui vẻ", "rừng nhỏ". Nhờ đó, người đọc có thể hình dung rõ nét về câu chuyện và cảm nhận được tâm trạng của nhân vật.

- Tác dụng: Các yếu tố tự sự và miêu tả làm cho câu chuyện trở nên sinh động, hấp dẫn và dễ hiểu, giúp người đọc thấy rõ được quá trình gây dựng sự tự tin trong người gấu con. Đồng thời, chúng cũng giúp người đọc đồng cảm với nhân vật gấu con và rút ra những bài học ý nghĩa.

- Nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật của bài thơ:

+ Bài thơ sử dụng những từ ngữ gần gũi với trẻ em, giúp các em dễ dàng tiếp cận và hiểu được nội dung câu chuyện.

+ Bài thơ có vần điệu, nhịp điệu đều đặn, tạo cảm giác nhịp nhàng, dễ đọc và dễ nhớ.

+ Bài thơ sử dụng nhiều hình ảnh thơ sinh động, gợi cảm, giúp người đọc hình dung rõ nét về cảnh vật và nhân vật.

- Ý nghĩa của bài thơ và những nhận thức, tình cảm của em:

+ Ý nghĩa: Bài thơ mang đến thông điệp ý nghĩa về sự khác biệt và lòng tự trọng. Mỗi người đều có những nét đặc trưng riêng, không ai là hoàn hảo. Quan trọng là chúng ta phải học cách yêu thương và chấp nhận bản thân mình.

+ Nhận thức: Qua bài thơ, em nhận ra rằng việc bị trêu chọc vì ngoại hình là một điều không đúng. Mỗi người đều có quyền được tôn trọng, bất kể họ như thế nào.

>> Xem thêm: Soạn văn 6 Cánh diều

1.2 Tìm hiểu thêm về nhà văn An-đrây A-lếch-xê-ê-vích U-xa-chốp:

a. Tiểu sử:

- Andrey Alekseyevich Usachev, sinh năm 1958 tại Moskva, Nga, là một trong những nhà văn, nhà thơ, nhà viết kịch và người dẫn chương trình phát thanh cho trẻ em nổi tiếng nhất nước Nga. 

- Andrey Usachev là một cái tên quen thuộc với nhiều bạn đọc nhỏ tuổi, đặc biệt là những ai yêu thích văn học thiếu nhi Nga. Ông được biết đến với những câu chuyện hài hước, dí dỏm và giàu tính nhân văn, giúp trẻ em khám phá thế giới xung quanh một cách thú vị.

b. Sự nghiệp văn chương:

- Con đường đến với văn chương

+ Từ nhỏ, Andrey đã thể hiện tình yêu với sách và chữ viết. Ông thường xuyên đọc sách và tự mình sáng tác những câu chuyện nhỏ. Ông thường lấy cảm hứng từ cuộc sống hàng ngày, những điều nhỏ nhặt xung quanh để tạo ra những câu chuyện sinh động và gần gũi với trẻ em.

+ Năm 1985, những tác phẩm đầu tiên của ông được xuất bản và nhanh chóng nhận được sự yêu mến của độc giả nhỏ tuổi.

+ Suốt nhiều năm, Andrey Usachev đã không ngừng sáng tạo, cho ra đời hàng trăm tác phẩm văn học thiếu nhi đa dạng về thể loại: thơ, truyện ngắn, truyện dài, kịch bản...

- Phong cách độc đáo: Văn phong của Usachev được đánh giá là trong sáng, dễ hiểu, giàu hình ảnh và âm thanh. Ông có khả năng biến những điều trừu tượng thành những hình ảnh cụ thể, giúp trẻ em dễ dàng hình dung và cảm nhận.

- Một số tác phẩm nổi tiếng của ông:

+ Gấu con chân vòng kiềng: Một trong những tác phẩm nổi tiếng nhất của ông, kể về câu chuyện của một chú gấu con bị bạn bè trêu chọc vì đôi chân vòng kiềng và cách cậu bé vượt qua khó khăn để tìm thấy sự tự tin.

+ Chú mèo mập lười biếng: Câu chuyện hài hước về một chú mèo lười biếng và những cuộc phiêu lưu thú vị của chú.

+ Chú chó sợ nước: Câu chuyện về một chú chó sợ nước và cách chú vượt qua nỗi sợ hãi của mình.

2. Soạn bài Gấu con chân vòng kiềng cánh diều: Đọc hiểu

2.1 Tại sao ngoài con sáo, tác giả còn đưa thêm chi tiết “Cả đàn năm con thỏ” cùng nhận xét về “chân vòng kiềng” của gấu con? 

Ngoài con sáo, tác giả còn đưa thêm chi tiết “Cả đàn năm con thỏ” cùng nhận xét về “chân vòng kiềng” của gấu con bởi vì:

- Khi không chỉ một mà cả một nhóm bạn bè cùng nhau trêu chọc, gấu con sẽ cảm thấy mình bị cô lập và áp lực hơn rất nhiều. Điều này khiến gấu con cảm thấy xấu hổ, tủi thân và cô đơn hơn.

- Việc nhấn mạnh sự yếu đuối của nhân vật trong tình huống này sẽ tạo tiền đề cho sự thay đổi tích cực sau đó, khi gấu con nhận ra giá trị của bản thân và vượt qua nỗi sợ hãi.

⇒ Chi tiết này giúp câu chuyện trở nên gần gũi và chân thực hơn với cuộc sống của nhiều trẻ em, qua đó giúp các em nhận ra và đối mặt với vấn đề này. 

2.2 Tại sao gấu mẹ lại nói với gấu con về chân của mình, chân của gấu bố và khẳng định: “Vòng kiềng giỏi nhất vùng/ Chính là ông nội đấy!”?

Gấu mẹ nói với gấu con về chân của mình, chân của gấu bố và khẳng định: “Vòng kiềng giỏi nhất vùng/ Chính là ông nội đấy!” bởi vì:

- Bằng cách cho gấu con biết rằng cả gia đình đều có đôi chân vòng kiềng, gấu mẹ muốn con mình hiểu rằng mình không đơn độc. Việc này giúp gấu con cảm thấy được an ủi và không còn cảm giác mình là người khác biệt. Thay vì coi đôi chân vòng kiềng là một khuyết điểm, gấu mẹ muốn con mình nhìn nhận nó như một đặc điểm riêng biệt của gia đình.
- Việc nhắc đến ông nội - người có đôi chân vòng kiềng giỏi nhất vùng - giúp gấu con cảm thấy tự hào về gia đình mình. Điều này tạo động lực để cậu bé vượt qua những khó khăn và trở nên tự tin hơn.

Lộ trình khóa học DUO sẽ được thiết kế riêng cho từng nhóm học sinh, phù hợp với khả năng của các em cũng như giúp các em từng bước đạt điểm 9, 10 trong mọi bài kiểm tra.

3. Soạn bài Gấu con chân vòng kiềng cánh diều: Trả lời câu hỏi cuối bài 

3.1 Câu 1 trang 39 sgk văn 6/2 cánh diều

“Kể lại câu chuyện trong bài thơ theo diễn biến tâm trạng của gấu con trong khoảng 7 dòng.”

Tôi vui sướng chạy nhảy trong khu rừng nhỏ để nhặt những quả thông già, xếp thành hàng dài. Bỗng, một quả thông rơi trúng đầu tôi, tôi loạng choạng và ngã nhào. Tiếng cười vang lên, chị sáo trêu chọc tôi. Thấy vậy, đàn thỏ cũng hùa theo châm chọc đôi chân vòng kiềng của tôi. Tim tôi thắt lại, khuôn mặt nóng bừng. Tôi cảm thấy xấu hổ và tủi thân vô cùng. Tôi chạy thật nhanh về nhà, núp sau cánh cửa, nước mắt lã chã rơi. Mẹ tôi thấy tôi như vậy, nhẹ nhàng ôm tôi vào lòng. Mẹ vuốt ve bộ lông của tôi và nói: "Con trai của mẹ không có gì phải buồn cả. Chân mẹ cũng vòng kiềng đấy, cả chân bố nữa. Vòng kiềng xuất sắc nhất trong khu rừng chính là ông nội đấy!" Nghe mẹ nói, tôi ngạc nhiên lắm. Tôi chưa bao giờ nghĩ rằng đôi chân vòng kiềng lại là điều đáng tự hào như vậy. Tôi chợt nhận ra, mình không hề cô đơn. Cả gia đình tôi đều có đôi chân như thế. Với lòng tự tin mới, tôi lại vui vẻ trở lại rừng. Tôi tự hào về đôi chân vòng kiềng của mình, bởi nó làm nên một chú gấu độc đáo và khác biệt.

3.2 Câu 2 trang 39 sgk văn 6/2 cánh diều

“Ngoại hình của gấu con trong cảm nhận của sáo và thỏ như thế nào? Điều này có ảnh hưởng gì đến gấu con?”

- Ngoại hình của gấu con trong cảm nhận của sáo và thỏ: Chúng nhìn thấy đôi chân vòng kiềng của gấu con là một điểm khác biệt, một điều gì đó "xấu xí" và đáng để trêu chọc. Chúng liên tục vừa hò hét, chê bai và trêu chọc gấu con. Chúng không đánh giá cao những đặc điểm riêng biệt của gấu con mà chỉ tập trung vào điểm mà chúng cho là khiếm khuyết.

- Ảnh hưởng đến gấu con:

+ Tủi thân, tự ti: Việc bị trêu chọc khiến gấu con cảm thấy xấu hổ, tự ti và buồn bã. Cậu bé bắt đầu nghi ngờ về bản thân, cho rằng đôi chân vòng kiềng là một khuyết điểm lớn. Gấu con nói với mẹ rằng: "Vòng kiềng thật xấu hổ/ Con thà chết còn hơn". Cậu bé cảm thấy mình khác biệt so với những con vật khác và không xứng đáng được yêu quý.

+ Mất tự tin: Sự chế giễu của sáo và thỏ khiến gấu con mất đi sự tự tin vào bản thân. Cậu bé không dám chơi đùa với các bạn và luôn cảm thấy mình bị cô lập.

3.3 Câu 3 trang 39 sgk văn 6/2 cánh diều

“Tại sao ở hai dòng số 43 và 44, gấu con kiêu hãnh nhắc đến chân vòng kiềng của mình và tự tin vào rừng đi dạo?”

Ở hai dòng số 43 và 44, gấu con kiêu hãnh nhắc đến chân vòng kiềng của mình và tự tin vào rừng đi dạo vì:

- Nhờ lời mẹ, gấu con đã vượt qua được mặc cảm tự ti ban đầu. Cậu bé hiểu rằng, mỗi cá nhân đều có những nét đặc trưng riêng, đôi chân vòng kiềng không phải là khuyết điểm mà là một đặc điểm riêng biệt, thậm chí còn có thể trở thành điểm mạnh. Bởi dù là chân vòng kiềng nhưng ông nội của cậu là người giỏi nhất vùng. Cậu tự hào về gia đình và về chân vòng kiềng của bản thân. 

- Khi nói “Chân vòng kiềng là ta”, gấu con đã không còn e ngại mà thay vào đó là một sự tự hào. Cậu bé đã chấp nhận và yêu thương bản thân mình.

- Câu thơ "Ta vào rừng đi dạo!" thể hiện sự tự do và vui vẻ của gấu con. Cậu bé đã sẵn sàng khám phá thế giới xung quanh mà không còn bị vướng bận bởi những lời nói của người khác.

3.4 Câu 4 trang 39 sgk văn 6/2 cánh diều

“Theo em, ngoại hình của một người có quan trọng không? Chúng ta có nên trêu chọc người khác về ngoại hình không? Vì sao?”

- Theo em, ngoại hình của một người có quan trọng nhưng nó chỉ là một phần rất nhỏ trong cuộc sống của mỗi người. Nó không quyết định giá trị, tài năng hay nhân cách của một người. Trong xã hội hiện đại, ngoại hình đôi khi được coi trọng vì nó tạo ấn tượng ban đầu. Tuy nhiên, ấn tượng ban đầu không phải lúc nào cũng chính xác và bền vững. Vẻ đẹp tâm hồn, sự tử tế, tài năng và những phẩm chất tốt đẹp bên trong mới là những điều đáng quý và đáng trân trọng hơn cả.

- Chúng ta không nên trêu chọc người khác về ngoại hình, bởi vì:

+ Mỗi người đều có những đặc điểm riêng biệt, không ai là hoàn hảo cả. Chúng ta không có quyền đánh giá hay chế giễu người khác vì những điểm khác biệt đó. 

+ Trêu chọc người khác về ngoại hình là một hành vi xấu và không được chấp nhận. Hành động này thể hiện sự thiếu tôn trọng đối với người khác và cho thấy người trêu chọc là một người không có văn hóa. Nó có thể gây ra những tổn thương sâu sắc về tinh thần cho người bị trêu chọc. Khi bị trêu chọc, người khác có thể cảm thấy tự ti, xấu hổ về bản thân và ảnh hưởng đến cuộc sống của họ.

Trên đây VUIHOC đã cùng Soạn bài Gấu con chân vòng kiềng Văn 6 Cánh diều. Qua bài thơ, nhà văn Andrey Alekseyevich Usachev đã gửi gắm một thông điệp ý nghĩa: Mỗi người đều có những nét độc đáo riêng biệt, và đó chính là điều làm nên sự đa dạng của cuộc sống. Để học nhiều hơn các kiến thức của các môn học thì các em hãy nhanh tay truy cập và website vuihoc.vn hoặc đăng ký khoá học với các thầy cô giáo của VUIHOC ngay bây giờ nhé!

>> Mời bạn tham khảo thêm: 

• Đêm nay Bác không ngủ
• Lượm
• Thực hành tiếng việt trang 36